12 Aralık 2023 tarihinde yayınlanmıştır.
İslâm'a yabancı olanlardan veya müslüman oldukları halde dînini merâk edip de öğrenmeyenlerden zaman zaman duyduğumuz bir şey var. Gûyâ abdest, câhiliyye devrinde Araplar çok pis olduğu için farz kılınmış. Böyle söyleyen, abdestin ne olduğunu hiç bilmiyor demekdir. Abdest husûsunda bazı inceliklerin anlaşılabilmesi için şöyle îzâh edelim :
- Abdest su ile alınır ancak bu su insanı zâhirî kirden arındırmak için değildir. Eğer öyle olsa kirlenen yeri yıkamak gerekir halbuki abdest alırken yıkanacak uzuvlar bellidir.
- Abdest alırken kullanılacak olan su çok az olmalıdır. Belli bir mikdar aşılırsa isrâf olur, insan abdest alayım derken günâha girer. Bu kadar az mikdarda suyla temizlik nasıl olur? Resûl-i Ekrem Efendimiz 1 litreden az suyla abdest alır, 4 litreden az su ile de guslederdi. Peygamberimiz "abdestde isrâf olur mu?"diye soranlara "Evet, akarsuyun kenarında bile suyu israf etme!" buyurmuşdur.
- Abdest için su yeterlidir, sabun ve sâir temizleyicilere gerek yokdur. Halbuki birçok pislik su ile kolay kolay temizlenmez.
- Abdest alacak kadar su bulunmazsa teyemmüm edilir. Eğer abdest zâhirî temizlik için olsaydı teyemmüm câiz olmazdı.
- Abdest ile yapılan tahâret namazın şartlarındandır ancak ondan da önce necâsetden tahâret tabir edilen ve zâhirî kirlerden arınmak demek olan bir temizlik gerekir. Abdest zâhirî kirlerden tamâmen arındıkdan sonra temiz uzuvlar üzerine alınır.
Öyleyse abdest neyi temizler?
Abdest, günâhları temizler. Abdest alan kişi, her abdest uzvunu yıkarken öncelikle o uzvuyla işlediği günâhları düşünüp istiğfâr etmelidir. Ayrıca o çirkin işleri bir daha yapmamak için de Allah'a söz vermelidir. Bir de bu sözü tutabilmek için de Allah'dan yardım dilemeli ve duâ etmelidir ki sünnet-i seniyyede her uzvun üç defa yıkanmasındaki sırlardan biri de budur. Cenâb-ı Hakk'ın huzûruna ancak böyle bir abdestle çıkılabilir. Böyle bir abdestin nasıl alınacağını daha önce "Bâtın abdesti nasıl alınır?" başlığı altında yazmışdık.
Günâhlardan arınır elin ayağın yüzün
Abdest aldığın zaman nûra bulanır özün
Şunu da söylemeden geçemeyeceğim. İmâm A'zam Ebû Hanîfe Hazretleri abdest suyu hakkındaki ilk ictihâdında, mâ-i müsta'mel yani kullanılmış da olsa suyun kirli olmayacağına hükmetmişdir. Yukarıda beyân edildiği üzere abdest temiz vücûd üzerine alındığı için bu hükme kimse itiraz edememişdir. Bir müddet sonra ictihâdında hatâ etdiğini ve fikrini değişdirdiğini beyân edince, talebeleri sebebini sormuşlar. Hazret-i İmâm rahimehullah, "Abdest alan bir kimsenin günâhlarının suyla berâber akdığını müşâhede etdim" buyurmuşlardır.
Abdest ile yur seni Hazret-i Allah
Komaz üstünde senin levs-i günâh
Hakk'a tut sen de yüzün vakt-i namâz
Çünki odur zâhir u bâtın penâh