Abdülbaki Baykara'nın Şikayetnamesi

Günümüz Tasavvuf Hareketleri, s 171

Kesip rîş-i sefîdim pîr iken yosma civân oldum

Kesip rîş-i sefîdim, pîr iken yosma civân oldum.
Makam-ı Mevlevî’de şeyh idim, pîr-i mugân oldum.
Ne sâfî müslümân kaldım, ne oldum kıpkızıl kâfir
Giriftâr-ı belâ-yı fitne-i âhirzamân oldum.
Dilimde nûr-i imanım, başımda kapkara şapka.
Misâl-i subh-i kâzib nûr ü zülmette ayân oldum.
Semâ-yı Mevlevî'yi terk edip, öğrenemedim dansı
Selânik Dönmesi'nden de beter bir müslüman oldum.
Abâ bonjur, silindir şapka oldu sikke-i molla
Bu uydurma kıyâfetlerle rüsvâ-yı cihân oldum
Ne şâhânı seleften nâil oldum lütf ü ihsâna
Ne Cumhûriyyet erkânıyla yâr-ı hem-inân oldum
Müderrisler Dârülfünun'da eylediler bana sebkat
Cehâletten hamâkatten eğerçi imtihân oldum
Nevâ-yı nây ile raksân olurken bir zamanlar ben
Belâ-yı hicr ile şimdi mücessem bir figân oldum.


Kesip rîş-i sefîdim, pîr iken yosma civân oldum.
Makam-ı Mevlevî’de şeyh idim, pîr-i mugân oldum.

Ne sâfî müslümân kaldım, ne oldum kıpkızıl kâfir
Giriftâr-ı belâ-yı fitne-i âhirzamân oldum.

Dilimde nûr-i imanım, başımda kapkara şapka.
Misâl-i subh-i kâzib nûr ü zülmette ayân oldum.

Semâ-yı Mevlevî’yi terk edip, öğrenemedim dansı
Selânik Dönmesi’nden de beter bir müslüman oldum.

Abâ bonjur, silindir şapka oldu sikke-i molla
Bu uydurma kıyâfetlerle rüsvâ-yı cihân oldum.

Ne şâhânı seleften nâil oldum lütf ü ihsâna
Ne Cumhûriyyet erkânıyla yâr-ı hem-inân oldum.

Müderrisler Dârülfünun’da eylediler bana sebkat
Cehâletten hamâkatten eğerçi imtihân oldum.

Te’emmül eyleyip es-sabru miftâhu’l-ferec sırrın
Misâl-i kîr-i patrik-i zamân bî-imtinân oldum.

Nevâ-yı nây ile raksân olurken bir zamanlar ben
Belâ-yı hicr ile şimdi mücessem bir figân oldum.
Müslümanlık ve Osmanlılıktan çıkıp, Batıcı hayatın anaforu içine düşen kâmil bir zâtın, kendi yaşadığı ızdıraplarla birlikte, memleketin halini anlattığı, târihî ve edebî manzûmenin bugünkü dille karşılığı:

Ak sakalımı kesip, yaşlı iken hoppa gençlere benzedim. Daha önce Mevlevi şeyhi iken, bu yeni halimle meyhaneciye döndüm.

Ne saf bir Müslüman olarak kalabildim, ne de kıpkızıl kâfir oldum. Ben ahirzaman fitnesi tutuldum, belalara uğradım.

Gönlümde imanımın aydınlığı, kafamda kapkara kâfir şapkası ile ışık ile karanlık arasında sanki ‘yalancı sabah’ (fecr-i kazib) gibi göründüm.

Yeni dansları öğrenemedim ama, Mevlevî semâını terk ettim. Selânik Dönmesi sahte Müslümanlardan daha beter bir münafık oldum.

Cübbe ‘bonjur’a(Avrupa usulü ceket) ve Mevlevî sikkesi şapkaya dönüştü, bu uydurma kıyafetlerle ben cihana rezil oldum.

Eski padişahlardan bir ihsana nâil olmamıştım, Cumhuriyet devri ileri gelenleriyle de bir dostluğum olmadı.

Üniversite’ye hoca olmak için gerçi cehâlet ve ahmaklıktan imtihâna çekildim, ama profesörler beni geride bıraktı.

Bir zamanlar ney nağmeleri ile coşardım, şimdi ayrılık belasıyla ben de(ney gibi) ızdırâbın, müşahhas timsâli bir feryâ oldum.

Not: Yandaki fotoğrafta Yenikapı Mevlevihanesi'nin son postnişini Abdülbaki Baykara (ortada), Şerefeddin Yaltkaya (solda) ve Maarif Vekili Hasan Âli Yücel ile.

Kaynak