المميت El-Mümît Celle Celâluh
10 Mart 2023 tarihinde yayınlanmıştır.
Mümît, ölüm manâsına gelen mevt kökünden gelir, öldüren demekdir. İsm-i tarif ile Allah'a izâfe edildiğinde manâsı, dilediğini dilediği vakitde öldürme kudretine mâlik olan zât demekdir. Mümît, Muhyî esmâsının mukâbilidir, tabîr-i diğerle ikizidir. Bu yüzden Kur`ân'da pek çok yerde öldürmek ve diriltmek filleri Allah'a izâfe edilmişdir. Bir kaç misâl verelim :
"وَاللّٰهُ يُحْي۪ وَيُم۪يتُۜ" Sûre-i Âl-i İmrân, 156
"لَٓا اِلٰهَ اِلَّا هُوَ يُحْي۪ وَيُم۪يتُۖ", Sûre-i A'raf 158
"إِنَّ اللَّهَ لَهُ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ يُحْيِي وَيُمِيتُ", Sûre-i Tevbe, 116
"هُوَ يُحْي۪ وَيُم۪يتُ وَاِلَيْهِ تُرْجَعُونَ" Sûre-i Yûnus, 56
"وَاِنَّا لَنَحْنُ نُحْي۪ وَنُم۪يتُ وَنَحْنُ الْوَارِثُونَ", Sûre-i Hicr, 23
Daha pek çok misâl verebiliriz Kur`ân'dan. Bütün bu âyetlerden çıkan manâ, hayâtı ve ölümü takdîr eden ancak Allah'dır demekdir. Yan, bütün dünya bir araya gelse, kimseye hayat veremez, bütün dünya bir araya gelse, ölüme mâni olamaz.
Tabii ölümün de çeşitleri vardır. Biz yalnız bedenin ölümünü dikkate alırız, diğer ölümleri pek düşünmeyiz. Malûm ya, bedenin ölümü rûhdan mahrûm kalmasıyla gerçekleşir. Bir de kalbin ölümü vardır ki o, kalbin îmân nûrundan mahrûm olmasıyladır. Rûhun da ölümü vardır ki o, rûhun mükâşefeden mahrûm kalmasıyladır. Sırrın ölümü ise müşâhadeden mahrûmiyetledir.
Bu ismin tecellîleri de her ân her tarafda görülmekdedir. Bütün mahlûkât ölümlüdür, vakti saati gelince herkes ölür. Ölümle o kadar burun burunayızdır ki kanıksamışızdır ölüme, umursamayız hiç. Başkalarına var, bize yok zannederiz. Bir de gözümüzle göremediğimiz canlılar vardır ki bunlar da devamlı ölmekdedir. Meselâ vücûdumuzdaki hücreler yâhud havadaki bakteriler, virüsler ve sâire. Ölüm her ân bizim yanımızdadır, hattâ içimizdedir.
Bu isimden alınacak hisseye gelince. Kulun bu esmâdan alacağı en mühim hisse, enâniyyetini ve nefsâniyyetini öldürmesidir. Ölmeden evvel ölmesidir yani. Zîrâ ölümsüzlüğü ancak bu sûretle elde edebilir insan.