19 Temmuz 2022 tarihinde yayınlanmıştır.
Bayram günleri, mahşer gününe benzer. Tabii ehl-i basîret için böyledir. Göz sâhibi olanlar, âhiretde bayram yapacaklar ile, o dehşetli günde felâkete uğrayacakların ahvâlini dünyâda, bayram günlerinde görebilir. Bayram günlerinde, bir takım insanlar görürüz, yaya yürürler. Bazıları ata, bazıları bisiklete, bazıları otomobile, bazıları ise arabaya binerler. Bazıları sakat olup yerde sürünürler, bazıları a'mâ olup yollarına zor ile devam edebilirler. Bazıları güzel kumaşlardan elbise giyip, bazıları çıplak, bazıları yalınayak, bazıları ise yırtık elbiseleriyle dolaşırlar.
Yaya gidenler, kabrinden mahşere yaya gidenlere teşbîhdir, bineklere binenler, kabirden kalkan müttakîlere benzer ki, Allah Sûre-i Meryem'de, "يَوْمَ نَحْشُرُ الْمُتَّق۪ينَ اِلَى الرَّحْمٰنِ وَفْدًاۙ yevme nahşürü'l-müttakîne ile'r-rahmâni vefdâ" buyuruyor. Yani "Biz o gün müttakîleri bineklere bindirip nezdimizde toplarız" diyor. Yani, "Allah'dan korkan, Allah'ı seven, O'nun emirlerine itâat eden ve ihtimâm gösterenlere, mahşere gelebilmeleri için binekler göndeririz" buyuruyor. Yerde sürünenler, kâfirlerin hâline benzer ki, kıyâmetde kâfirler kabirlerinden kalkdıklarında, yılanlar gibi yerlerde sürüne sürüne mahşere geleceklerdir. Yolunu zor bulup, güçlükle yürüyen a'mâlar da, Kur'an'dan i'râz eyleyen âsîlere benzerler. Zîrâ bir kimse, zikr-i ilâhî olan Kur'an'dan yüz çevirirse, yarın kıyâmetde onun a'mâ olarak haşr edileceğini Kur'ân-ı Kerîm haber vermekde :
Meâl-i Kerîmi : Her kim, benim zikrimden veya Resûlümden yüz çevirirse, onun yaşayışını dar eder ve kıyâmet gününde onu kör olarak haşrederiz. "Yâ Rab, beni niye kör olarak haşretdin, halbuki ben dünyâda görür idim" diyecek. Allah diyecek ki, "Senin cezân böyledir. Sana dünyâda âyetlerimiz geldiği hâlde, sen onları unutdun ve onlardan yüz çevirdin. Bugün, sen de öylece unutulacaksın".
Bayramda güzel elbiseler giyenler ise, a'mâl-i sâliha erbâbına misâldir. Zîrâ îmân edip, a'mâl-i sâlihada bulunan mü'minlere, kabirlerinden kalkdıklarında cennet elbiseleri giydirilip, cennet taamları ve cennet şarapları ikrâm edilecekdir. Çıplak olanlar ise, dünyâda zengin olup hasisliğinden bir müslümana iyilik etmemiş, zekât vermemiş, yardımda bulunmamış olanlar veya namazı kılıp, orucu tutup, zekâtı vermiş fakat kiminin ırzına, kiminin nâmûsuna tecâvüz etmiş, kimini dövmüş, kimini ayıplamış kimselerdir. Hak sahipleri, haklarını almış, bu adam iflâs etmiş, çırılçıplak kalmışdır. İşte bayramda mahzûn olarak gezenler, bu sıfatlara bürünen kişiyi temsîl ederler.
Bayram günü aç gezenler de, dünyâda orucunu tutmamış, açları doyurmamış oldukları için mahşerde aç ve susuz olanların misâlidir. Bunlar, teşbîhdir ve ârif olana kâfîdir. Bayram günü, bazılarının gülüp oynayıp, ferahlanmaları, mahşerde defterini sağ tarafdan alanlara, bazılarının ağlamaları, mahzûn olmaları, kitaplarını sol ve arka tarafdan alanlara benzer. Tabii bu, görenedir. Köre nedir köre ne! Bayramda, ibret nazarı ile nazar eyle, bunları görüp mahşeri hatırla!
O gün için hazırlan! O gün için tedârikini gör! Sonra, ağlamanın faydası olmayacakdır.