Ben Dervîşem Diyene Bir Ün İdesim Gelir

14 Kasım 2016 tarihinde yayınlanmıştır.

Tasavvuf

NUTK-İ ŞERÎF

Ben dervîşem diyene bir ün idesim gelir 
Seğirdüben sesine varup yitesim gelir 

Sırât kıldan incedir kılıçdan keskincedir
Varup anın üstüne evler yapasım gelir 

Altında gayyâ vardır içi nâr ile pürdür 
Varup ol gölgelikde bir dem yatasım gelir 

Dervîş Yûnus bu sözü eğri büğrü söyleme 
Seni sîgaya çeker bir Molla Kâsım gelir 

LUGATÇE

Ün etmek : Seslenmek, uyarmak
Seğirtmek : Yürümek, koşmak, yollanmak
Yitmek : Dürtmek, uyarmak
Sırât : Cehhenem üstündeki köprü
Gayyâ : Cehhennemde azâbın çok şiddetli olduğu bir yer. Sûre-i Meryem'in 59.âyetinde " فَسَوْفَ يَلْقَوْنَ غَيًّا  fe sevfe yelkavne gayyâ" elfâzı ile işâret olunmuşdur.
Nâr ile pür  : Ateşle dolu
Sîgaya çekmek : Hesap sormak, sorgulamak

AÇIKLAMALAR


Yûnus Emre Hazretlerinin diğer bir çok nutk-i şerîfi gibi bunda da bazı hakîkatler rumuzlar ile gizlenmişdir.

İlk beytde, dervîşlik iddiâsında bulunanları uyarmak istediğini söyler. Âdetâ "O iş lafla olmaz" demek ister. Nasıl olacağını ise sonraki iki beyt ile beyân eder.

Avâmın yani sıradan insanların korkulu rüyâsı olan "Sıratı Geçmek", gerçekden dervîş olup Hakk'a bağlananlar için hiç mesele değildir. Zîrâ îmânını tahkîke erdiren gerçek dervîş, cehennem korkusuyla da cennet arzusu ile de ibâdet etmez. Onun, Hakk rızâsından başka gâyesi yokdur. Sırat'ın "kıldan ince kılıçdan keskin" oluşu derûnunu insân edemeyenler içindir. Halbuki Allah dostları oradan yıldırım gibi geçer.

Avâmın korkulu rüyâsı olan cehennem azâbı ve azâbın en şiddetli olduğu yer olarak bildirilen "Gayyâ kuyusu" da dervîşi korkutmaz zîrâ Hadîs-i Şerîf ile sâbitdir ki kemâle eren îmânın nûru, cehennem âteşini bile söndürür.

Son beytde zikredilen Molla Kâsım, meşhûr olan rivâyete göre, Yûnus Emre Hazretlerinin kendisinden sonra geleceğini keşf ile bildirdiği bir âlim olup, Hazret'in nutuklarını birer birer okuyup, "şu şerî'ata muhâlifdir, bu muvâfıkdır" diyerek ayıklamaya yeltenmişdir. Fakîr'in çok hoşuna giden diğer bir tevcîh de şudur. Arapçada "ﻗﺎﺳﻢ Kâsım" kelimesi "ﻗﺴﻢ kaseme" kökünden gelir ve "taksîm eden, ayıran" demekdir. Fakîr'e göre Molla Kâsım tabiri de bir remz yani mecâzdır. Sâdece zâhirî ilimleri bilenler tarîkat-hakîkat-ma'rifet sırlarını bilmedikleri için bunları şer'îat-ı garra-ı Ahmeddiyye'den ayrı zannederler ve Allah dostlarının bu gibi nutuklarını ya da hâllerini gördüklerinde veya duyduklarında, hemen "Bu şerî'ata uymaz" diyerek reddeder ve ayırırlar. İşte "Molla Kâsım" bu gibilere remz olmuşdur.

NAĞME-İ AŞK

Muzaffer Efendi · Ben Dervîşem Diyene Bir Ün İdesim Gelir - Sabâ ilahi
Listeye geri dön