Bidâyetde Tasavvuf Sôfî Bî-cân Olmağa Derler

13 Eylül 2021 tarihinde yayınlanmıştır.

Şeriat
 
NUTK-İ ŞERÎF
ve 
ÎZÂHI

Bidâyetde tasavvuf sôfî bî-cân olmağa derler
Nihâyetde gönül tahtında sultân olmağa derler

Tasavvufun başı terk, sonu ise bekâbillah mertebesidir ki sultân olmakdan kasdedilen budur. İnsan nefsinden fânî olup Hakk ile bâkî olduğu vakit ebedî saltanata nâil olur.

Tarîkatda ibâretdir tasavvuf mahv-ı sûretden
Hakikâtde serây-ı sırrda mihmân olmağa derler

Tasavvuf, tarîkat mertebesinde kişinin varlığından geçerek fenâ mertebesine varmasıdır. Hakîkat mertebesinde ise bekâ mertebesine yükselmesidir.

Bu âb u kil libâsından tasavvuf 'ârî olmakdır
Tasavvuf cism-i sâfî nûr-i Yezdân olmağa derler

Tasavvuf, toprak ve sudan müteşekkil olan bedenden ve onun arzularından kurtularak saflaşmak ve en nihâyet Hakk'ın varlığında eriyip gitmekdir. Yani ölmeden evvel ölmekdir, Hakk ile Hakk, Hayy ile Hayy olmakdır.

Tasavvuf lem'a-yı envâr-ı mutlakdan uyarmakdır
Tasavvuf âteş-i 'aşk ile sûzân olmağa derler

Tasavvuf, Allah'ın nûrunun parlaklığı ile aydınlanmak ve aşk ateşiyle yanıp tutuşmakdır.

Tasavvufda şerâit nâme-i hestîyi dürmekdir
Tasavvuf ehl-i şer' u ehl-i îmân olmağa derler

Tasavvuda varlıkdan geçmek şartdır ama şerî'atdan ve îmândan ayrılmamak da şartdır. 

Tasavvuf ârif olmakdır hakîmen 'âdetullâha
Tasavvuf cümle ehl-i derde dermân olmağa derler

Tasavvuf, Cenâb-ı Hakk'ın işlerinin hikmetlerine vâkıf olmakdır. Tasavvuf, hizmete tâlib olarak her derdlinin derdine derman olmakdır.

Tasavvuf ten tılsımın ism miftâhıyla açmakdır
Tasavvuf bu imâret külli vîrân olmağa derler

Tasavvuf, esmâ-yı ilâhîyi zikrederek ezelî isti'dâd ve kâbiliyyetleri açığa çıkarmakdır. Tasavvuf  nefsi varlık tahtından indirmek ve onu rûhun hâkimiyyetine vermekdir.

Tasavvuf sôfî kâli hâle tebdîl eylemekdir bil
Dahî her söz ki söyler âb-ı hayvân olmağa derler

Tasavvuf, bilmekden bulmaya, bulmakdan olmaya geçmekdir. Kitaplarda yazılanları papağan gibi tekrarlamak değil, bizzat yaşamak ve hissetmekdir. Ancak böyle olanların söyledikleri hayat iksîri gibi ölü canlara hayat verir.

 Tasavvuf ilm-i ta’bîrât u te’vîlâtı bilmekdir
Tasavvuf cân evinde sırr-ı Sübhân olmağa derler

Tasavvuf, rüyâ ilmininin inceliklerini bilmek ve insanda gizli olan ilâhî sırra âşinâ olmakdır.

Tasavvuf hayret-i kübrâda mest ü vâlih olmakdır
Tasavvuf Hakk’ın esrârında hayrân olmağa derler

Tasavvuf, Hakk'ın tecelliyâtı karşısında kendinden geçmek ve ilâhi sırlara şâhid oldukça mest u hayrân olmakdır.

Tasavvuf kalb evinden mâsivâullahı gidermekdir
Tasavvuf kalb-i mü’min arş-ı Rahmân olmağa derler

Tasavvuf, Hakk'dan gayrı ne varsa gönülden çıkarmak ve kalbini tecelliyât-ı ilâhiye lâyık hâle getirmekdir.

Tasavvuf her nefesde şarka ve garba erişmekdir
Tasavvuf bu kamu halka nigeh-bân olmağa derler

Tasavvuf, bütün mahlûkâta hizmetkâr olmak, herkesi görüp gözetmeye çalışmakdır. Şeyhlerin kendilerine "hâdimü'l fukarâ/fukarânın hizmetkârı" demelerinin bir hikmeti de budur.

Tasavvuf cümle zerrât-ı cihânda Hakk’ı görmekdir
Tasavvuf gün gibi kevne nümâyân olmağa derler

Tasavvuf, her şeyde Hakk’ın sıfatlarını ve tecelliyâtını görebilmekdir. Güneş gibi olup her şeyi aydınlatmakdır.

Tasavvuf anlamakdır yetmiş iki milletin dilin
Tasavvuf 'âlem-i 'akla Süleymân olmağa derler

Tasavvuf, herkesin hâlinden anla­mak, herkesin derdine devâ olmakdır. Tasavvuf hakîkat âlemine sultân olmakdır.

Tasavvuf urvetu’l-vüskâ yükün cân ile çekmekdir
Tasavvuf mazhar-ı âyât-ı gufrân olmağa derler

Tasavvuf, Kur’an-ı Kerim’e, Resûlullah'a sımsıkı bağlanmak demekdir. Böylelikle hem kendisi Hakk'ın mağfiretine nâil olmak hem de başkalarının mağfiretine vesîle olmakdır. "Urvetü'l vuskâ" hem Kur`ân hem hadîs-i şerîflerde geçen bir tabirdir ve "tutunulacak en sağlam kulp" demekdir.

Tasavvuf ism-i a’zamla tasarrufdur bütün kevne
Tasavvuf câmi'-i ahkâm-ı Kur’ân olmağa derler

Tasavvuf, ism-i a’zam sırrına ermek ve herşeyin hakîkatine vâkıf olmakdır. Tasavvuf, Kur`ân ahkâmını hayâtına tatbîk etmek ve canlı hâle getirmekdir.

Tasavvuf vâsıl olmakdır cemî'an tâlib-i Hakk’a
Tasavvuf vasl-ı dildâr ile handân olmağa derler

Tasavvuf Hakk'a ulaşmak ve vuslatın zevki ile mes'ûd olmakdır.

Tasavvuf her nazarda zât-ı Hakk'a nâzır olmakdır
Tasavvuf sôfîye her müşkil âsân olmağa derler

Tasavvuf, hep Hakk'a nazar etmek, Hakk'dan başka bir şey görmemek, "lâ mevcûde illâ hû" sırrına ermek demekdir. Tasavvuf, her türlü şüpheden ve sıkıntıdan kurtulmakdır.

Tasavvuf 'ilm-i Hakk'a sînesini mahzen etmekdir
Tasavvuf sôfî bir katreyken 'ummân olmağa derler

Tasavvuf Hakk'ı bilmekdir, yani ma'rifetullahdır. Tasavvuf sôfînin varlığını Hakk'ın varlığında yok etmesidir.

Tasavvuf külli yakmakdır vücûdun nâr-ı lâ ile
Tasavvuf nûr-i illâ ile insân olmağa derler

Tasavvuf varlığını "lâ" âteşi ile yakıp yokederek "fenâ" makâmına erişmek, sonra da "illâ" nûru diriltip bekâbillah makâmına erişmekdir. Kelime-i Tevhîd'in "lâ"sı ve "illâ"sı ile tevhîdin derûnî ma'nâlarına işâret edilmişdir.

Tasavvuf on sekiz bin 'âleme dopdolu olmakdır
Tasavvuf nüh felek emrine fermân olmağa derler

Tasavvuf vahdet sırrına erip tevhîd-i ef'âl, tevhîd-i sıfat ve tevhîd zât mertebelerine ermekdir.

Tasavvuf “kul kefâ billâh” ile da’vet-dürür halkı
Tasavvuf “ircı'î” lafzıyla mestân olmağa derler 

Tasavvuf halkı Hakk'ın emriyle Hakk'a çağırmakdır. Tasavvuf Hakk'ın “ircı'î”  yani "Rabbine dön" emrinin verdiği ilâhî zevk ile sarhoş olmakdır.

Tasavvuf günde bin kerre ölüp yine dirilmekdir
Tasavvuf cümle 'âlem cismine cân olmağa derler

Tasavvuf  Allah'da yok olmak sonra da Allah ile vâr olmak demekdir. 

Tasavvuf zât-ı insân zât-ı Hakk’da fânî olmakdır
Tasavvuf kurb-i "ev ednâ"da pinhân olmağa derler

Tasavvuf , tevhîd-i zât mertebesine ermekdir ki bunun Kur`ân'daki delîli "fe kâne kâbe kavseyni ev ednâ" âyetidir.

Tasavvuf sôfînin her bir kılında bir göz olmakdır
Tasavvuf ehl-i suffe ehl-i mîzân olmağa derler

Tasavvuf Hakk'ın sıfatlarına bürünmekdir. Tasavvuf Resûlullah zamânındaki suffe ehli gibi olmakdır. 

Tasavvuf cânı cânâna verip âzâde olmakdır
Tasavvuf cân-ı cânân cân-ı cânân olmağa derler

Tasavvuf, varlığını külliyen Hakk'ın varlığında ifnâ ederek gerçek hürriyete kavuşmakdır. 

Tasavvuf bende olmakdır hakîkat hak ey İbrahim
Tasavvuf şer'-i Ahmed dilde burhân olmağa derler

Tasavvuf, muhakkak ki şerî'ata sımsıkı bağlı kalarak hakîkat menziline ermekdir.

Olanlar Şeyhi İbrâhim Efendi
Kuddise Sırruh
Listeye geri dön