Bilâl-i Habeşî'nin Ezânı Neden Çok Farklıydı?

27 Şubat 2020 tarihinde yayınlanmıştır.

Ezan
Müezzinlik vazîfesine bizzât Resûl-i Ekrem Efendimiz tarafından tayin edilerek hem pîr-i müezzinîn hem de ser-müezzin-i peygamberî ünvânlarını alan Hazret-i Bilâl-i Habeşî, sesi fevkalade güzel ve okuyuşu son derece tesirli olduğu halde, aslen Habeşli olduğu için, Arapçayı mükemmel telaffuz edemezmiş. Meselâ ezân okurken, "Hayye ale's-salah" ve "Hayye ale'l-felah"lardaki "Hayye" kelimesini "Heyyi" diye okurmuş.

Müzevvirler, dedikoducular hiç durur mu, birileri hemen bunu Resûlullah'a yetiştirip şöyle demişler : "Yâ Resûlallah, Bilâl bazı kelimeleri düzgün telaffuz edemiyor. Meselâ ezân okurken 'Hayye' diyeceği yerde 'Heyyi' diyor. Daha işin başındayken, henüz dîn-i İslâm yeni tesis edilirken, 'Hayye ale'l-felah'ı yanlış okumak ayıp olur. Böyle bir hatâya izin vermeyelim. En iyisi siz Bilâl'in yerine fasîh Arapça konuşan bir müezzin tayin edin". Resûl-i Ekrem Efendimiz, bu dedikoduculara fenâ halde hiddetlenerek şöyle buyurmuşlar, "Allah katında Bilâl'in 'Heyyi'si, başkalarının yüzlerce 'Hayye'sinden daha hayırlıdır".

Bu hâdiseden alınacak çok ders var ama biz şimdilik işin tek bir yönüne bakalım. Çoğumuz, bir müezzinde olması gereken en önemli vasıfların güzel ses, mûsıkî bilgisi, düzgün ve usûlüne göre okuyuş gibi şeyler olduğunu zannederiz. Bunlar da elbette önemlidir ama bunlardan çok daha mühim ve öncelikli olan, Allah korkusu, Allah muhabbeti ve Resûlullah aşkıdır. Bir müezzinde bu vasıflar olmadıkdan sonra müezzinlikde dünyâ birincisi bile olsa Allah indinde bir kıymeti olmaz. Öyleyse önce özü düzeltmeli, sonra sözü düzeltmeliyiz.

Hazret-i Mevlânâ Mesnevî-i Şerîf'de bu hâdiseyi anlatırken kıssadan hisse olarak şöyle buyurmuşlardır :
Özün doğru olup da sözün eğri olursa ziyan yok. O söz eğriliği, Allah katında makbûldür. Yârânın hatâsı, ağyârın doğrusundan yeğdir.
N'ola anın yoluna cümle 'âlem olsa fedâ
Mustafâ'nın 'aşkına çün baş ile cândır yanar
Yanmağa yokdur liyâkat sende çün kim urma lâf
Görücek pervâne şem'i âyin erkândır yanar
Listeye geri dön