Bir Günü Bin Yıla Denk Olanlar
4 Eylül 2019 tarihinde yayınlanmıştır.
Bu âyetin baş tarafında azâb-ı ilâhîden bahsedildiği için, müfessirlerin çoğu, bu âyete ma'nâ verirken, âhiretdeki azâbın bir gününün insana bin yıl gibi geleceğini söylemişler ve mühim bir hakîkati dile getirmişlerdir. Zîrâ zaman izâfîdir. Rahatda geçen bir gün ile zahmetde geçen bir gün aynı değildir. Sağlık ve sıhhat içinde geçirdiğimiz bir gün ile, hastalık ve acı içinde geçirdiğimiz bir gün arasında da çok büyük fark vardır. Aynı şey cennet için de söylenebilir. Bazı kullar vardır ki, onların cennetdeki bir günü, dünyâdaki bin seneye denk düşecekdir. Yani bu dünyâda bin sene yaşamış olsalar ancak elde edebilecekleri nimetleri orada bir günde elde edeceklerdir. Bu, âyet-i kerîmenin zâhirî ma'nâsıdır.
Âyetin derûnî ma'nâsına gelince, o ma'nâ, "عِنْدَ رَبِّكَ inde rabbike" yani "Rabbinin katında" lafzında gizlidir. "ف۪ي مَقْعَدِ صِدْقٍ عِنْدَ مَل۪يكٍ مُقْتَدِرٍ Fî mak'adı sıdkîn inde melîkin muktedir" sırrına mazhar olarak, Allah'ın katına yükselen yani Allah'a karîb olan, Hakk'la ünsiyyet eden zevâtın, bir günde nâil oldukları ilâhî feyz ve lutuflara, o mertebede olmayan insanlar ömür boyu nâil olamazlar. İşte âlimlerin uzun yıllar süren gayret ve tahsillerine rağmen öğrenemedikleri sırları ve hikmetleri Allah dostlarının çok kısa bir müddet zarfında elde etmelerinin hikmeti budur. Yûnus Emre gibi, Hazret-i Mevlânâ gibi, Hazret-i Abdülkâdir Geylânî gibi velîlerden zâhir olan engin ilmin, derin irfânın ve hattâ vefâtlarından sonra da tesiri devam ederek bin yılı bile aşan kuvve-i maneviyyenin sırrı budur.
Beni meczûb-i dâm-ı hubb-i zâtın eyle yâ Rabbi
Dili mashûb-i esrâr-ı sıfâtın eyle yâ Rabbi
Ezelden tâ ebed müstağrak-ı bahr-ı şühûd eyle
Cânı mevhûb-i feyz-i beyyinâtın eyle yâ Rabbi