Bok Böceği
16 Kasım 2021 tarihinde yayınlanmıştır.
TEMSÎL-İ HUNFESÂ
Şuna benzer bu emsâlin misâli
Kulak tut sana diyem hasb-i hâli
Şu bir hayvân ki adı hunfesâdır
Onun hâlini yâd etmek revâdır
Bahâr eyyâmı ger bulsa necâset
Bilirler pes onu 'ayn-ı ganîmet
Onu bûyundan anlayıp ol emsâl
Üşer her köşeden üstüne derhâl
Olup cem'iyyet-i kübrâ-yı ârâm
Durur pes üstüne bâzâr u hengâm
O dem her biri sunup ona dendân
Tamâm 'ıyş edinirler şâd u handân
Bu nev' ile bulur çünki harîdâr
Revâca düşer onda necs-i murdâr
Erip bâzârına ger meyyit-i tâm
Alır her biri ondan şevk ile kâm
Çün olur zâhir u bâtın mülevves
Onunla kâni olmaz ol muhabbes
Nevâle etmek için ol habîsi
Yuvalaklar düzerler her birisi
Bozulur çünki bâzâr-ı necâset
Eder her biri küncüne 'azîmet
Yuvalarlar onu mesnâ ve ferdâ
Zahîre etmek için onda ferdâ
Sürer durmaz firâz u geh nişîbe
Bedel etmez onu veznince tîbe
Nice günler çeker yolunda zahmet
Gelince tâ inine ol habâset
Çü sığmaz inine ol teng-i murdâr
Düşer câhına kendi hôr ü pür-zâr
Budur bâzâr-ı dünyânın misâli
Ki dedim bunda sana hasb-i hâli
Metâ'ı levs ü tâlib hunfesâdır
Bunun mısdâkı kavl-i Mustafâ'dır
Ed-dünyâ cîfetün tâlibühâ kilâbün
(Dünyâ bir leşdir ona köpekler üşüşür)
(Dünyâ bir leşdir ona köpekler üşüşür)
Ki her kanda olursa bûy-ı dünyâ
Hemân cem' olısar her seg-i sîmâ
Ki seçmez ekseri hıll ü harâmı
O hayvân gibi cem eyler hutâmı
Çü bulur tab'ına lâyık metâ'ı
Sürer her köşeye bilmez sudâ'ı
Kimi Hind'e çeker kimisi Sind'e
Ne şehde benzetir onu ne kande
Kimi garba sürer kimisi şarka
Kimi Efrenc'e ve kimi Irâk'a
Cu'alveş çünki lezzât aldı nâdân
Ona yakın gelir Şîrâz u Şirvân
Yetip va'de dağıldıkda bu bâzâr
Getirir kabrine onu ol evgâr
Çü hırsından onu düzmüşdü tafra
Düşer kabre kalır ol mâlı taşra
Şemseddin Sıvâsî
Kuddise Sırruh
ÎZÂH
Ehlullah Hazerâtı dünyâya tapanları, dünyâ peşinde koşup Allah'ı unutanları, pislik içinde yaşayan bir böceğe benzetmişlerdir. Neden? Çünkü hakîkatde dünyâ bir cîfedir, leşdir, necâsetdir de ondan. Nitekim rüyâda görülen necâset de dünyâ malıyla tabir edilir. Bugün bok böceği yâhud gübre böceği denilen bu hayvanın eski dildeki karşılığı hunfesâdır. Bu hayvan gübreden beslenir ve gübreden toplar yapar. Bazı böceklerin elma büyüklüğünde toplar yapdığı görülmüşdür. Hazret-i Şeyh bu nutkunu bu temsîl üzerine inşâd etmişdir. Buyuruyorlar ki :
Bok böceği, pisliği ganîmet bilir, onu kokusundan tanır ve üstüne atlar. Bir müddet büyük bir keyifle ondan yer. Her tarafı pisliğe bulanır ama o zevk içindedir. Yemekle de yetinmez, yuvasına götürmek için pislikden toplar yapar. O topları binbir zahmetle yuvasına kadar yuvarlayarak getirir. Getirir ama bir de bakar ki o necâset topu yuvanın deliğinden sığmaz. Çünkü hırsı sebebiyle yuvanın deliğinden büyük bir top yapmışdır. İşte dünyâya tapanların misâli budur. Onlar da devamlı mal toplarlar, para yığarlar, helal haram demeden ne bulurlarsa istiflerler, fakat topladıklarını yiyemeden ölüp kabre girerler, bütün mal mülk dışarda kalır.
Gelin terk idelim dünyâ çü bildin fânîdir dünyâ
İrelim Mevlâ katına ki dâim bâkîdir Mevlâ
Bu fenâya gönül virüp buna olmayalım meşgûl
Bize yüz karası bunda gelir âhiretde key anla
Bu dünyâ sevgisi tahkîk gönül karardıcıdır bil
Kara gönüllü Dost sevmez tâ olmayınca mücellâ
Şeytân gönlüne bırakır ki sana dünyâ sevdirir
Îmân hil'atin aldırır ki eğninden gâfil olma