Cimrilik
16 Haziran 2019 tarihinde yayınlanmıştır.
Kur`ân-ı Kerîm'de ve ehâdis-i nebeviyyede cimrilik daha çok "ﺑﺨﻞ Buhl" kelimesi ile ifâde edilir. "ﺑﺨﻴﻞ Bahîl" de cimri demekdir. Şimdi cimriler hakkındaki âyet-i kerîmelerden bazılarını zikredelim.
- Sûre-i Âl-i Imrân'daki "وَلَا يَحْسَبَنَّ الَّذ۪ينَ يَبْخَلُونَ بِمَٓا اٰتٰيهُمُ اللّٰهُ مِنْ فَضْلِه۪ هُوَ خَيْرًا لَهُمْۜ بَلْ هُوَ شَرٌّ لَهُمْۜ سَيُطَوَّقُونَ مَا بَخِلُوا بِه۪ يَوْمَ الْقِيٰمَةِۜ وَلِلّٰهِ م۪يرَاثُ السَّمٰوَاتِ وَالْاَرْضِۜ وَاللّٰهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَب۪يرٌ۟" âyet-i kerîmesinde, Allah'ın fazl u keremiyle kendilerine ihsân eylediği nimetleri muhtâc olanlara infâk etmeyip cimrilik yapanlar hakkında büyük bir tehdid vardır. Müfessirlerin beyânına göre, cimrilerin infâk etmeye kıyamadıkları paralar, âhiretde sûret değiştirip yılan olacak, bu yılanlar cimrilerin boyunlarına dolanacak ve kendilerine bu şekilde azâb olunacakdır.
- Sûre-i Nisâ'daki "اَلَّذ۪ينَ يَبْخَلُونَ وَيَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبُخْلِ وَيَكْتُمُونَ مَٓا اٰتٰيهُمُ اللّٰهُ مِنْ فَضْلِه۪ۜ وَاَعْتَدْنَا لِلْكَافِر۪ينَ عَذَابًا مُه۪ينً" âyet-i kerîmesi de Cenâb-ı Hakk'ın Allah'ın fazlından kendisine ihsân ettiği nimetleri saklayıp, cimrilik edenleri ve başkalarına da cimriliği emredenleri hiç sevmediğini beyân etmekdedir. Cimriliğin bir küfür sıfatı olduğu da bu âyet-i kerîmeden anlaşılmakdadır.
- Sûre-i Tevbe'deki, "وَمِنْهُمْ مَنْ عَاهَدَ اللّٰهَ لَئِنْ اٰتٰينَا مِنْ فَضْلِه۪ لَنَصَّدَّقَنَّ وَلَنَكُونَنَّ مِنَ الصَّالِح۪ينَ ﴿٧٥﴾ فَلَمَّٓا اٰتٰيهُمْ مِنْ فَضْلِه۪ بَخِلُوا بِه۪ وَتَوَلَّوْا وَهُمْ مُعْرِضُونَ ﴿٧٦﴾ فَاَعْقَبَهُمْ نِفَاقًا ف۪ي قُلُوبِهِمْ اِلٰى يَوْمِ يَلْقَوْنَهُ بِمَٓا اَخْلَفُوا اللّٰهَ مَا وَعَدُوهُ وَبِمَا كَانُوا يَكْذِبُونَ" âyetlerinde de, fakîr iken "Eğer Allah beni zengin kılarsa mukakkak bol bol infakda bulunacağım, güzel işler yapacağım" deyip de sonra zengin olunca sözlerinden dönerek cimrilik edenlerin münâfık oldukları beyân edilmişdir.
- Sûre-i Leyl'deki, "وَاَمَّا مَنْ بَخِلَ وَاسْتَغْنٰىۙ ﴿٨﴾ وَكَذَّبَ بِالْحُسْنٰىۙ ﴿٩﴾ فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْعُسْرٰىۜ ﴿١٠﴾ وَمَا يُغْن۪ي عَنْهُ مَالُهُٓ اِذَا تَرَدّٰىۜ" âyetleri de cimrileri büyük bir azâbın beklediğini ve mallarının onlara hiç bir fayda vermeyeceğini beyân etmekdedir.
- Cimrilik Kur`ân'da bazen de tamahkârlık olarak zikredilmişdir. Meselâ, Sûre-i Haşr'daki "وَمَنْ يُوقَ شُحَّ نَفْسِه۪ فَاُو۬لٰٓئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَۚ" âyet-i kerîmesinde "Nefsini tamahkârlıkdan kurtaran kurtulmuşdur" buyrulmuşdur. Bu âyet-i kerîme ensârın muhâcirler için yaptığı fedâkârlıkların övüldüğü âyetdir.
- Resûl-i Ekrem Efendimiz, "Aman aman! Cimrilikden sakının! Zîrâ sizden öncekileri cimrilik helâk etmişdir. Cimrilik onları kan dökmeğe ve harâmı helâl tanımağa sürüklemişdir" buyurmuşdur.
- Diğer bir hadîs-i şerîfde, "Cimriler, hîlekârlar, hâinler, kötü huylular, zâlimler cennete giremez" buyrulmuşdur.
- Yine bir hadîs-i şerîfde, "Üç şey insânı helâk eder. Cimrilik, nefsin hevâsına uymak ve ucub" buyrulmuşdur.
- Diğer bir hadîs-i şerîfde zengin olduğu halde cimrilik yapanlar, Cenâb-ı Hakk'ın en çok buğzettiği kişiler arasında zikredilmişdir.
- Efendimiz "İki haslet vardır ki bunlar bir mü'minde toplanmaz. Biri cimrilik diğeri kötü huy" buyurmuşlardır.
- Diğer bir hadîs-i şerîfde "Cimrilik ile îmân bir kalbde toplanmaz" buyrulmuşdur.
- Efendimiz, "Cömertlik cennetde yetişen bir ağaçdır, cennete ancak cömertler girer. Cimrilik de cehennemde yetişen bir ağaçdır, cehenneme de ancak cimriler girer" buyurmuşdur.
- Yine bir hadîs-i şerîfde "Câhil bir cömert cimri bir âbidden Allah'a daha sevgilidir" buyrulmuşdur.
Hâsılı, cimrilik küfrün, cömertlik ise îmânın alâmetidir. Cömertlik insanı cennete, cimrilik ise cehenneme götürür. Cömertler cömertlikleriyle hem dünyâda hem âhiretde âbâd ve azîz olur, cimriler ise cimrilikleriyle hem dünyâda hem de âhiretde hakîr ve zelîl olurlar.
Sahîler cûd ile makbûl olurlar
Bahiller buhl ile melûl olurlar
Sahîler cûd ile mahmûd olurlar
Bahiller buhl ile merdûd olurlar
Sahîler cûd ile âbâd olurlar
Bahiller buhl ile berbâd olurlar
Sahîler cûd ile sultân olurlar
Bahiller buhl ile hüsrân olurlar
Sahîleri sever Hazret-i Allah
Bahillerde yokdur muhabbetullah
Sahîler açarlar bâb-ı cenneti
Bahillerde yokdur Hakk'ın rahmeti
Sahîler kerem-i Hakk'a dayanmış
Bahiller buhlünün nârına yanmış
Sehâvetdir kula Hakk'dan hidâyet
Bahillerdir olan ehl-i şekâvet
Sahîlerdir habîbullah 'âlemde
Bahillerdir 'adüvvullah âdemde
Sahîleri sever Lutfî bir Allah
Budur hükm-i Hudâ vallahi billah