Çok Yemenin Zararları
20 Mart 2023 tarihinde yayınlanmıştır.
Bir çok hastalıkların sebebi çok yemekdir. Doktorların hastalara ilaç ve diğer tedâvîler yanında perhîz vermesinin hikmeti budur. Yaşamak için yemeğe ihtiyâcımız vardır ancak ölçüyü kaçırırsak yediklerimiz fayda yerine zarar verir. Bu yüzden insan yaşayacak kadar yemeli, aşırıya gitmemeli zîrâ yemek için yaşayanların sonu perîşanlıkdır.
Çok yemek ağırlığa ve atâlete de sebeb olur. Bu ağırlık hem maddî hem de ma'nevîdir. Maddî olanı ma'lûm. Ma'nevî ağırlığa gelince. İnsan rûh ve beden olmak üzere iki kısımdan müteşekkildir. Beden toprakdan yaradılmışdır, rûh ise ulvîdir. Yemek, insanın toprakdan yaradılmış olan kısmını besler, beden beslendikçe insana ma'nevî bir ağırlık çöker zîrâ insanda rûhun hâkimiyyeti azalır. Bu da insanda gaflete sebeb olur. Gaflet de kalbi karartır, insanı kabalaştırır, hayvânî tarafını kuvvetlendirir.
Şeyhü'l-Ekber Hazretleri yemek husûsunda şu nasîhatlarda bulunuyorlar :
Çok yeme! Çok yemek zekâyı alır götürür. Hayatda kalmak için ye ve Allah'a itâat etmek için yaşa, yemek için yaşama! Vücûdunu semirtmek için de yeme! Dolu olduğu hâlde tekrar yemekle doldurulan bir mide kadar kötü bir kap olamaz. Bedeni ayakda tutacak bir kaç lokma yeterlidir.
Çok yemenin ne kadar zarârı varsa açlığın da o kadar faydası vardır. Bunlardan bazılarını sayalım. Açlık hastalıklara şifâdır, kalbe cilâdır. Açlık, rûhu ten hapishânesinden kurtararak âzâd eder. Âzâd olan rûh nice ma'nevî feyz ve fütûhâta nâil olur. Açlık, nefsi köreltir ve zebûn eder. Açlık gadabı ve şehveti kırar, şeytanın yollarını kapar. Açlık insana acziyyetini gösterir, kalbe rikkat ve merhamet verir.
Cenâb-ı Hakk'ın orucu farz kılmasının hikmetlerinden biri de kullarına açlığın faydalarını ve çok yemenin zararlarını göstermekdir. Ramazân-ı Şerîf'den ve oruçdan maksad, bütün bu faydaları bizzat yaşayarak idrâk etmek ve hayâtımızın tamâmına tatbîk ederek kalbimizi ihyâ ve nefsimizi tezkiye etmekdir.
Cenâb-ı Hakk'ın orucu farz kılmasının hikmetlerinden biri de kullarına açlığın faydalarını ve çok yemenin zararlarını göstermekdir. Ramazân-ı Şerîf'den ve oruçdan maksad, bütün bu faydaları bizzat yaşayarak idrâk etmek ve hayâtımızın tamâmına tatbîk ederek kalbimizi ihyâ ve nefsimizi tezkiye etmekdir.
Büyük mürşidlerimizden Erzurumlu İbrâhim Hakkı Hazretleri, Ma'rifetnâmesinde çok yemenin zararlarını şu on maddede toplamışdır :
1. Çok yemek kalbi katılaştırır ve kalbin nûrunu söndürür.
2. Çok yemek uzuvların fazla çalışmasına sebeb olarak kısa zamanda yıpranmasına ve buna bağlı olarak bir çok hastalıklara sebeb olur.
3. Fazla yemek idrâki ve zekâyı zayıflatır.
4. Çok yemek bedene ağırlık ve uyku verir, insanı atâlete düşürür. Üstüne ağırlık çöken insana ibâdet zor gelir.
5. Çok yiyen kişi ibâdetden zevk alamaz.
6. Çok yemek arzusu insanı harama meylettirir. Zîra helâl az az, haram ise her tarafdan çok çok gelir.
7. Çok yemek insana bir çok küfet getirir. O kadar yemeği temin etmek için para kazanmak, malzemenin temini için uğraşmak, yemeği hazırlamak için uğraşmak, sindirmek ve dışarı atmak için uğraşmak hep külfetdir.
8. Çok yemek sekerât-ı mevt denilen ölüm hastalığının şiddetli olmasına da sebebdir.
9. Çok yemek insanı dünyâya ve dünyâ lezzetlerine bağlar.
10. Çok yemek insanların kınanmasına da sebebdir zîra çok yiyenler bütün fazîletlerden uzak olur.Dikkat buyurun, bütün bu zararlar, yenilen içilen şeylerin helâl olması ve helâlinden kazanılmış olması hâlindedir. Harâm olan ve haramdan kazanılan şeyleri yiyip içmenin zararı ise bambaşkadır.
Geldi Ramazân ayı ey yâr-ı kamer-simâ
Ol sâim ü az uyu tâ kalbin ola bînâ