Cüzî İrâde İnkâr Edilemez

Cüzî irâde inkâr edilirse, Allah'a zulüm isnâd edilmiş olur.  Halbuki Allah zâlim değildir. Nitekim Kur`ân'da gelir : "اِنَّ اللّٰهَ لَا يَظْلِمُ مِثْقَالَ ذَرَّةٍۚ وَاِنْ تَكُ حَسَنَةً يُضَاعِفْهَا وَيُؤْتِ مِنْ لَدُنْهُ اَجْرًا عَظ۪يمًا". Yine diğer bir âyetde Allah, "وَمَا ظَلَمَهُمُ اللّٰهُ وَلٰكِنْ اَنْفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ" buyurmuşdur. Bu âyetlerden açıkça anlaşılıyor ki, Allah kimseye zulmetmez, herkes kendi yapdığının cezâsını görür. Demek ki yapıp yapmamak insanın elindedir. Âhiretde kâfirlerin ve âsîlerin cehenneme gitmelerinin hikmeti, kendilerine verilmiş olan irâdeyi Allah'ın rızâsına uygun olarak kullanmamış olmalarındandır. Bir de Allah'a iftirâ edenler var ki onların durumu daha da fecîdir. Çünkü bunlar kendi işledikleri kötülükleri Allah'a isnâd ediyor, bunu bize Allah yapdırdı diyorlar. Sanki kendilerinde hiç irâde yokmuş gibi, zulmü Allah'a isnâd ediyorlar. Bunların başı da Şeytan'dır. Zîrâ o, hem suç işlemiş, hem de suçunu Allah'a isnâd etmişdi. "Sen beni iğvâ etdin" demişdi Allah'a.

Bütün insanlara irâde verilmişdir. Bu, Allah'ın kullarına büyük bir ihsânıdır. Bunu inkâr eden her şeyden evvel bu nimete karşı nankörlük yapmış demekdir. Üstelik Hakk'ın kelâmını de inkâr etmişdir. Zîrâ cüzî irâde Kur`ân'ın pek çok yerinde beyân edilmişdir, pek çok âyetde buna işâret vardır. İşte onlardan bazıları :

• مَنْ عَمِلَ صَالِحًا فَلِنَفْسِه۪ وَمَنْ اَسَٓاءَ فَعَلَيْهَاۜ وَمَا رَبُّكَ بِظَلَّامٍ لِلْعَب۪يدِ
• لَا يُكَلِّفُ اللّٰهُ نَفْسًا اِلَّا وُسْعَهَاۜ لَهَا مَا كَسَبَتْ وَعَلَيْهَا مَا اكْتَسَبَتْۜ
• كُلُّ نَفْسٍ بِمَا كَسَبَتْ رَه۪ينَةٌۙ
• وَاَنْ لَيْسَ لِلْاِنْسَانِ اِلَّا مَا سَعٰىۙ
• مَٓا اَصَابَكَ مِنْ حَسَنَةٍ فَمِنَ اللّٰهِۘ وَمَٓا اَصَابَكَ مِنْ سَيِّئَةٍ فَمِنْ نَفْسِكَۜ
• وَمَٓا اَصَابَكُمْ مِنْ مُص۪يبَةٍ فَبِمَا كَسَبَتْ اَيْد۪يكُمْ وَيَعْفُوا عَنْ كَث۪يرٍۜ