Dilini Tut!

Ey bilgili insan, dilini tut zîrâ dilsizlere sorgu yokdur. Hikmetin ve hakîkatin inci gibi değerli olduğunu bilenler, ağızlarını yalnız inci gibi cevherler saçmak için açarlar. Çok konuşanın kulağı tıkalıdır, duymaz. Nasîhat ancak susanlara tesir eder. Ağzı kapalı olanın kulağı açık olur. Ağzı konuşmayanın kulağı işitir, dinler. Hiç durmadan konuşacak olursan kimse senin sözünün zevkine varamaz. Hattâ sen bile kendi sözününün tatlılığından istifâde edemezsin.

Nasıl ki ölçülmemiş bir kumaş doğru dürüst biçilemezse, tertîb edilmemiş bir söz de söylenmemelidir. Doğruyu eğriyi düşünerek, iyiyi kötüyü hesâb ederek söz söylemek, düşünmeden konuşarak yalan yanlış, saçma sapan sözler söylemekden daha hayırlıdır.

İyi söz insanın kemâlini gösterir. Öyleyse çirkin sözlerle, boş laflarla, acı konuşmalarla kendini küçük düşürme.

Çok konuşma! Az konuşan hiç bir zaman mahcûb olmaz. Bir miskal misk, bir yığın çamurdan daha kıymetli ve daha faydalıdır. On kişi kadar konuşmakdan sakın! Az söyle, öz söyle. Bir söyle, pîr söyle! Yerinde ve zamânında konuş, söylediklerin herkesin işine yarasın. Yüz tâne ok atıp, hiç birini isâbet ettiremeyeceğine, tek bir ok atıp hedefi tuttur.

Duyulduğu vakit, yüzünün kızaracağı, benzinin sararacağı sözü gizlice söyleme. Duvar diplerinde, kapı aralarında, birilerinin aleyhinde konuşma.Çünkü duvarın arkasında, kapının berisinde söylediklerini duyanlar olabilir. Kalbin sırların muhafazasına mahsûs sağlam bir kale gibidir, sakın o kalenin kapısını açık bırakma.

Mumun dili yüzünden yandığını gören ârif, dilini mühürlemiş, ağzını kilitlemişdir.