Dost
14 Kasım 2021 tarihinde yayınlanmıştır.
Dost kelimesi, dilimize Farsça'dan geçdiği hâlde o derece benimsenmişdir ki herkesin sık sık kullandığı, şiirde ve edebî metinlerde çokça karşımıza çıkan bir kelime hâline gelmişdir. Dost kelimesi ile bir çok deyim ve terkîb de yapılmışdır. Böylelikle ma'nâsı oldukça genişleyen bu kelimenin lugâtde bir kaç karşılığı vardır. Dost, yerine göre arkadaş, yerine göre sevgili, yerine göre yakınlık gösteren kişi ma'nâsınadır. Meselâ fakîr dostu dediğimizde bu son ma'nâ anlaşılır. Sôfiyye lisânında ise dost, Allah demekdir. Bazı sôfîler, mürşid için de dost tabirini kullanmışlardır.
Şimdi büyük Türk sôfîlerinin nutuklarından bir kaç misâl verelim :
Ben Dost hevâsına düşdüm özge hevâ neme gerek
Başımda Dost sevdâsı var dahî sevdâ neme gerek
********
Bakıp cemâl-i yâre çağırıram Dost Dost
Dil oldu pâre pâre çağırıram Dost Dost
********
Dilerse gözümü giryân iden Dost
Dilerse bağrımı biryân iden Dost
Dilerse hâk ile yeksân iden Dost
Dilerse lutf ile ihsân iden Dost
********
Dost cemâli şem'inin pervânesidir cânımız
Anın içün ol Muhammed nûrudur îmânımız
********
Dost 'aşkına ko'n yanayım
Yanacak hâllerim çokdur
Allah deyu ben döneyim
Dönecek hâllerim çokdur
********
Dost yoluna gidenlere idem nice gitmek gerek
Kimin ile yoldaş olup kimleri terk etmek gerek
********
Ey Dost senin derdin ile
Yürüyeyim yâne yâne
Dökeyim gözümden yâşı
Akıdayım dâne dâne
********
Ey Dost senin yoluna cânım vereyim cânım
Aşkını komayayım oda gireyim cânım
********
Gülistânda gülü handân eden Dost
Ana bülbülleri nâlân eden Dost
Dilerse katreyi 'ummân eden Dost
Kimini kul kimin sultân eden Dost
Yukarıdaki bütün manzûmelerde dostdan maksad Allah'dır. Zâten sôfilere göre Hakk'dan gayrı dost yokdur, dost ancak Allah'dır.
Dînî mûsıkîmizde de dost tabirine rastlarız. Duraklar ve na'atlar ekseriyâ "Dost" yâhud "Hakk Dost" nidâsıyla başlar ve yine bunlardan biriyle biter.
Hû deyüp Dost zâtının ismin soran gelsin beri
Zât-ı Hakk'a ermeğe hasmın kıran gelsin beri