Evliyâ Türbelerindeki Kandillerin Hikmeti

Bu tıpkı şunun gibidir. Bir kimse eline bir mum ve bir çerâğ alır, bunu nûrlu ve nûrlandırıcı bir komşudan bir nûr alarak parlatır ve bu parlattığı kandille veya mumla kendi evini aydınlatır. Velîlerin ve peygamberlerin mezarlarına götürdükleri mum ve kandiller, tıpkı senin eline bir kandil alıp karanlık mezarını aydınlatman gibidir. "انْظُرُونَا نَقْتَبِسْ مِنْ نُورِكُمْ ünzurnâ naktebis min nûriküm" âyetinde beyân buyurulan gün geldiğinde, "نُورُهُمْ يَسْعٰى بَيْنَ اَيْد۪يهِمْ وَبِاَيْمَانِهِمْ nûruhüm yes'â beyne eydîhim ve bi eymânihim" âyetinde buyurulduğu gibi senin elinde de bir nûr bulunur. Sen bunu inkâr edenlere, "انْظُرُونَا نَقْتَبِسْ مِنْ نُورِكُمْ ünzurnâ naktebis min nûriküm" âyetini oku. Nasıl ki Peygamber, Berat Gecesi, kendi mescidine geldi. Mescid'in çerâğ, kandil ve daha başka şeylerle pırıl pırıl parladığını gördü, "Bunu kim yapdı?" diye sordu. Ömer radıyallahu anh, ayağa kalkdı, saygılarını sundukdan sonra, "Ey Allah'ın Resûlü, bunu, bu muhlis kulun yapdı" dedi. Peygamber aleyhisselâm, "Ey Ömer, sen benim mescidimi nûrlandırdığın gibi, Allah da senin kalbini ve kabrini nûrlandırsın" buyurdu. Görüldüğü üzere kandiller ve çerâğlar yakmak âdeti, Hazret-i Ömer'den yâdigar kalmışdır. 

Derler ki Hazret-i Ali'nin, kerremallahu vecheh, üç yüce âdeti vardı. Bunlardan birincisi, bir misâfir geldiğinde önüne bal çıkarırdı. İkincisi, fakîrlere, miskînlere elbise giydirirdi. Üçüncüsü, her mescide çerâğ gönderirdi. Yakınları bu üç âdetin sırrını kendisinden sordular. Buyurdu ki, "Misâfirlere, damaklarının tatlılaşıp hakkımda duâ etmeleri için süzülmüş bal ikram ediyorum. Belki bununla ölümün acılığı da benim damağımda tatlılaşır. Miskînlere elbise vermeme gelince, bunu da bana duâ etsinler ve 'insanlar, yalın ayak ve çıplak olarak haşr olurlar' hadîsinden ötürü yapıyorum. Böylece bütün insanlar, çıplak olarak haşr oldukları vakit, avret yerimi kapatacak ve giyinecek bir şeyim olur da o büyük günde rezîl olmam. Mescidlere kandiller ve çerâğlar göndermemden maksadım da şudur. Allahu Teâlâ benim karanlık mezarımı herkese şâmil olan lutfu ile nûrlandırsın, o dar ve karanlık mezarda beni nûrsuz bırakmasın". 

İşte velîlerin mezarlarına götürülen kandillerin, çerâğların ve fukarâya sadaka olarak verilen elbiselerin ne tesirler yapdığını ve ne faydalar sağladığını görüyorsun. Her dînin her mezhebin kitâblarında tekkelere, kiliselere ve manastırlara mumlar, adaklar, çerâğlar ve buhurlar götürüldüğü yazılıdır, bundan bir sevâb umulur. Husûsiyle buhurlar, bütün cin ve insin rahatını mûcib olur. Faydaları pek çokdur.

Meraklılar, "Evliyâ Türbelerinde Niçin Kandil Yakılırdı?" başlıklı yazımıza da bakıversinler.