Ey Gönül Sevdâ-yı Hâm-ı Mâsivâdan Fâriğ Ol
6 Aralık 2018 tarihinde yayınlanmıştır.
NUTK-İ ŞERÎF
ve
ÎZÂHI
ve
ÎZÂHI
Ey gönül sevdâ-yı hâm-ı mâsivâdan fâriğ ol
'Âlem-i bâkî gözet dehr-i fenâdan fâriğ ol
Yüzünü mâsivâdan çevir de bâkî olana dön. İnsanın şerefi malda, mülkde güzellikde, şöhretde değil Hakk'a yakınlıkdadır. Mal-menâl, evlâd-ıyâl, şöhret-kemâl hep geçicidir. Bâkî olan bir tek Allah'dır.
Yüzünü mâsivâdan çevir de bâkî olana dön. İnsanın şerefi malda, mülkde güzellikde, şöhretde değil Hakk'a yakınlıkdadır. Mal-menâl, evlâd-ıyâl, şöhret-kemâl hep geçicidir. Bâkî olan bir tek Allah'dır.
Matlabın a'lâ-yı "ev ednâ iken" pest olma var
'Arş u kürsîden geçüp 'arz u semâdan fâriğ ol
İnsanda üns-i ilâhî isti'dâdı vardır. Hakk, kulunu huzûruna da'vet etmişdir. Bundan daha büyük bir ni'met tasavvur edilemez. Bu da'vete icâbet ederek mi'râc-ı ma'nevî ile Hakk'a kurbiyyet etmek varken dünyânın alâyişine kapılmak ne büyük gafletdir. İnsana bütün dünyâları verseler, bir de ona cenneti ilâve etseler dahî Hakk'a kurbiyyet ni'meti yanında bunların ne kıymeti olabilir?
İnsanda üns-i ilâhî isti'dâdı vardır. Hakk, kulunu huzûruna da'vet etmişdir. Bundan daha büyük bir ni'met tasavvur edilemez. Bu da'vete icâbet ederek mi'râc-ı ma'nevî ile Hakk'a kurbiyyet etmek varken dünyânın alâyişine kapılmak ne büyük gafletdir. İnsana bütün dünyâları verseler, bir de ona cenneti ilâve etseler dahî Hakk'a kurbiyyet ni'meti yanında bunların ne kıymeti olabilir?
Arzû-yi cennet ve bîm-i cehennem tâ-be-key
Berzah ehli olmagıl havf u recâdan fâriğ ol
Cennet arzusu ve cehennem korkusu ile Hakk'a kulluk etmek doğru değildir. İbâdetler bir menfaat için olmamalı, karşılıksız olmalıdır. Allah'a cennet için ibâdet eden kişi zâhirde Hakk'a ibâdet eder ama hakîkatede Allah'a değil nefsine ibâdet etmiş olur. Cenâb-ı Hakk'ın rızâsı, kulunun kendisine ıvazsız ve garazsız ibâdet etmesinde ve kendisinden râzı olmasındadır.
Cennet arzusu ve cehennem korkusu ile Hakk'a kulluk etmek doğru değildir. İbâdetler bir menfaat için olmamalı, karşılıksız olmalıdır. Allah'a cennet için ibâdet eden kişi zâhirde Hakk'a ibâdet eder ama hakîkatede Allah'a değil nefsine ibâdet etmiş olur. Cenâb-ı Hakk'ın rızâsı, kulunun kendisine ıvazsız ve garazsız ibâdet etmesinde ve kendisinden râzı olmasındadır.
'Aşkla bir derd tahsîl eyle kim dermânı yok
Bir dahî amed-şüd-i dârü'ş-şifâdan fâriğ ol
Hakk'a vuslat için bu da yetmez, bir de aşk lâzımdır. Aşk, kulu Hakk'a mi'râc ettiren burak misâlidir. Kul, bütün o âcizliği ile kendi başına Hakk'a nasıl ulaşabilir ki? Kul ile Allah arasındaki perdeleri yırtan ve kulu Hakk'a vuslat ettiren aşkdır. Aşk zâhirde büyük bir belâ gibi görünür ama hakîkatde tam bir devâdır. Aşk derdi çeken bütün derdlerden şifâ bulur.
Hakk'a vuslat için bu da yetmez, bir de aşk lâzımdır. Aşk, kulu Hakk'a mi'râc ettiren burak misâlidir. Kul, bütün o âcizliği ile kendi başına Hakk'a nasıl ulaşabilir ki? Kul ile Allah arasındaki perdeleri yırtan ve kulu Hakk'a vuslat ettiren aşkdır. Aşk zâhirde büyük bir belâ gibi görünür ama hakîkatde tam bir devâdır. Aşk derdi çeken bütün derdlerden şifâ bulur.
Çık aradan Hâlık'a tefvîz ile her işi
Fânîfillah ol kazâdan da rızâdan da fâriğ ol
Aşk teslîmiyyetdir. Âşık, ma'şûkuna tamâmen teslîm olur, irâdesini ona teslîm eder hattâ ma'şûkunda yok olur. Kulun da irâdesini Hakk'a teslîm etmesi ve her işini ona ısmarlaması yani tam bir tevekkül ile Allah'a bağlanması ancak aşk ile olur. Aşk ateşi insanı yakar, mahveder, fenâfillah mertebesine eriştirir.
Aşk teslîmiyyetdir. Âşık, ma'şûkuna tamâmen teslîm olur, irâdesini ona teslîm eder hattâ ma'şûkunda yok olur. Kulun da irâdesini Hakk'a teslîm etmesi ve her işini ona ısmarlaması yani tam bir tevekkül ile Allah'a bağlanması ancak aşk ile olur. Aşk ateşi insanı yakar, mahveder, fenâfillah mertebesine eriştirir.
Yâr ile ağyârı bir göre sırr-ı tevhîde iriş
Hakkıyâ bîgâneden geç âşinâdan fâriğ ol
Aşk ile varlığını yakıp mahvedenler tevhîdin sırrına erişir. O sır "lâ mevcûde illallah" sırrıdır. Hakk'dan gayrı bir şey olmadığını idrâk eden kişi, yetmiş iki milleti bir görür, kimseye düşmanlık etmez, kızmaz, kinlenmez, dostu da düşmanı da bir bilir.
Aşk ile varlığını yakıp mahvedenler tevhîdin sırrına erişir. O sır "lâ mevcûde illallah" sırrıdır. Hakk'dan gayrı bir şey olmadığını idrâk eden kişi, yetmiş iki milleti bir görür, kimseye düşmanlık etmez, kızmaz, kinlenmez, dostu da düşmanı da bir bilir.
İsmâil Hakkı Bursevî
Kuddise Sırruh