Gördüğün Ayıp Senin Ayıbındır

Hazret-i Mevlânâ buyuruyor ki :

Eğer dîn kardeşinde bir ayıp görürsen, o ayıp sendedir, halbuki onda görüyorsun. Âlem, ayna gibidir, kendi nakşını onda görürsün. Çünkü "Mü'min mü'minin aynasıdır" buyrulmuşdur. O aybı kendinden gider. Zîrâ incindiğin şey sendedir. Bir fili su içsin diye bir pınara getirdiler. Fil suda kendisini görünce ürkdü. Halbuki o başkasından ürkdüğünü zannetdi, kendisinden ürkdüğünü bilmedi. Sende zulüm, kîn, hased, hırs, merhamertsizlik ve kibir gibi bütün kötü huylar olduğu hâlde, bundan rahatsız olmuyorsun. Bunları başkasında görünce hemen rahatsız oluyor, ürküyorsun. Onun için bilmelisin ki, aslında kendinden inciniyor ve ürküyorsun. Bir kimsenin kendi  yarası yâhud çıbanı kendisine çirkin görünmez. Yaralı eliyle yemeğini yer, parmağını yalar ve aslâ midesi bulanmaz. Ammâ başkasında bir çıban yâhud bir yara görse, hemen iğrenir ve onun sofrasından el çeker. Kötü huylar da çıbana benzer, insanın kendisinde olunca ondan rencîde olmaz ama başkasında görünce iğrenir ve nefret eder.