10 Haziran 2015 tarihinde yayınlanmıştır.
 |
Mahmud Öncü Hoca yazı yazarken -1989 (Belma Muratoğlu Hanımefendinin arşivinden) |
1913 yılında İstanbul Şehzadebaşı’nda dünyaya gelmişdir. Tabur imamı olan babası, Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra Edremit'e tayin olduğu için ilk öğrenimine orada başladı. İlkokul Müdürü Süleyman Bey yazı hocası olduğundan O'nu yazmaya teşvik etmişdir. Balıkesir Ziraat Okulu'ndan mezun oldu. Sonra Güzel Sanatlar Akademisi'nde Hacı Kâmil (Akdik) Efendi, Hacı Nuri (Korman) Bey ve Hacı Halim (Özyazıcı) Beylerden meşk ederek sanatını geliştirmiştir. Özellikle Halim Efendi'den uzun yıllar meşk ederek şeş-kalem denilen altı çeşit yazıyı öğrendi. Hattat Bâhir Yesârî Efendi'den talik meşk etti. Necmeddin Okyay Hoca'dan celî sülüs ve celî talik dersleri aldı ki maharetini en çok celî yazılarda göstermişdir. Yıllar sonra bir zamanlar öğrenci olarak devam ettiği Mimar Sinan Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Geleneksel Türk Sanatları Bölümünde hat hocası olarak dersler verdi. Aynı zamanda Vakıflar Genel Müdürlüğünde danışmanlık yaptı.
1989 yılında Belma Muratoğlu Hanımefendi'nin yaptığı bir mülâkâtda Mahmud Öncü Hoca yetiştirdiği talebeler hakkında şu bilgileri veriyor :
"Birçok talebe yetiştirdim. Eski Diyânet İşleri Başkanı Tayyar Altıkulaç da bunlardan biridir. Ayrıca Hüseyin Gündüz ve Sami Aşkın var. Cezâyir'den iki kişi de talebem oldu"
Aynı mülâkâtda Belma Hanım'ın "Günümüzde hangi hattatları beğeniyorsunuz" sorusuna Mahmud Öncü Hoca şöyle cevap vermiş :
"Hüseyin Gündüz, Hasan Çelebi ve Hüseyin Kutlu'yu beğeniyorum"
 |
Hâfız Hattat Mahmud Öncü (Belma Muratoğlu Hanımefendi'nin arşivinden) |
HÂFIZLIĞI VE MÛSİKÎŞİNÂSLIĞI
Hıfza önce babası Teşvikiye İmamı İlyas Efendi'den başlamış, sonra Nuruosmaniye Camii Başimamı Hâfız Hasan Akkuş Hoca'dan hıfzını ikmâl etmişdir. Kur'ân talimini de bu kıymetli hocaefendiden yaptı.
Hâfız Mahmud Öncü mûsikîşinâs hâfızlarımızdandı. Mûsikî hocaları, Sadeddin Kaynak, Yesârî Âsım ve Râkım Elkutlu'dur. Okuyuşu ve tavrı hakkında zamanın kıymetli hâfızlarından Rahmi Şenses şöyle yazıyor :
"Hâfız Mahmud Efendi, fevkalade tertemiz ve yay gibi kıvrak bir sese mâlikdir. Mûsikî bilgisine de vâkıf olduğundan mevlid-i şerîfi de gâyet güzel okumaktadır. Büyük camilerimizde okuduğu mukâbelelerde dinleyenler cûş u hurûş içinde zevkiyâb olurlardı"
Hâfız Mahmud Öncü, 1950'lerde radyolarda da güzel bir uslûb ile mevlid ve Kur'ân okumasıyla da tanınmış ve sevilmişdi.
Mahmud Öncü üstâdımız, sonraları hattatlığa ağırlık vermiş ve birçok yazı yazmışdır. Yazılarının çoğu özel koleksiyonlardadır. Yukarıda belirttiğimiz gibi özellikle celî yazılarda mâhirdir. Bir önemli husûsiyeti de isimleri tuğra şeklinde yazabilmesidir. Yazılarından bazılarını bu sayfada sizlerle paylaşacağız, burada paylaşamadıklarımızı da malumat olarak zikredelim :
a) Ankara'da Kocatepe Camiinin elli metre kuşak yazısı ile dört büyük, oniki küçük kubbesinin, büyük kapı ile diğer dört kapısının üstlerindeki yazılarla, mahfil yazılarını yazmışdır.
b) Edirne Selimiye camiinin 1982 senesindeki restorasyonunda bozuk ve silik yazıları restore etmiştir.
c) Beşiktaş'ta Kaptan İbrahim Ağa Camii'nin yazılarını restore etmiştir.
d) İstanbul Ataköy’deki (5.Kısım) camiin yazılarını yazmıştır.
e) Birleşik Arap Emirlikleri’nde, Abu Dabi'de üç camiin kuşak ve kubbe yazıları, Libya'da bir camiin yazısı ile ABD'de Newyork'ta ve Washington'daki üç camiin yazılarını yazmıştır.
 |
1369 (1950) tarihli bir celi sülüs yazısı "Allah’a inandım de, sonra dosdoğru ol!" |
 |
Ehl-i beyt hakkında bir âyet-i kerîme ve Hazret-i Fâtıma ve Hazret-i Ali Efendimizin isimleri |
 |
"El-cennetü tahte akdâmi'l ümmehât/Cennet anaların ayakları altındadır" Hadîs-i Şerîf |
 |
Çehâr-yâr-ı güzîn efendilerimizin isimleri |
Muzaffer Efendi Hazretlerinin de pek sevdiği bu kıymetli üstâdımızın hattatlığa eğilmesi hususunda Efendi Hazretlerinin de teşvikleri olmuşdur. Nitekim arşivimizdeki bazı yazıları bunun delilidir. Kendi istifi ile yazdığı Hazret-i Pîr Nureddin Cerrâhî Efendimizin ism-i şerîfleri pek meşhûr olmuşdur. Muzaffer Efendi Hazretlerinin ism-i şerîflerini iki farklı istifle yazmış ayrıca Efendi Hazretleri hakkında Nimrî Dede'nin söylediği meşhûr beyti de o yazmışdır...
 |
Yâ Hazret-i Sultân Muhammed Nureddin el-Cerrâhî el-Halvetî |
 |
Aşkî'ye gel her derdine devâdır Aşkın yoksa Lokman gelse hevâdır |
 |
Muzaffer Efendi Hazretlerinin ism-i şerîfi |
 |
Muzaffer Efendi Hazretlerinin tuğra şeklinde ism-i şerîfi Alttaki notta "muhterem azîzim üstâdıma hürmetlerimle" ifâdesi var |
Arşivindeki fotoğrafları ve özel mülâkât kayıtlarını lutfederek yayınlamamıza müsaade eden Belma Muratoğlu Hanımefendi'ye minnettârız...