29 Aralık 2017 tarihinde yayınlanmıştır.
Bilirsiniz, yüz kere tövbe ettiği halde aynı günâhı tekrar tekrar işleyen insanlar vardır. Bu gibi insanlar, hep kendi kendilerine kızarlar, hayıflanırlar ama bir türlü buna bir çâre de bulamazlar. Kimilerinde bu durum ölünceye kadar devâm eder.
Acabâ bunun sebebi yapılan tövbenin kabûl olmaması mıdır, yoksa bu insanların irâdelerinin zayıf olması mıdır?
Cevâbı bir teşbîh ile verelim :
Hastalıkların bazı emâreleri vardır. Tıp dilinde semptom denilen ağrı, halsizlik, iştahsızlık gibi hastalık emâreleri, günâhlara benzer. Bunlar hastalığın kendisi değildir, hastalığın ne olduğunu anlamaya yarayan belirtilerdir. Günâhlara tövbe etmek, hastalığın semptomlarını ortadan kaldırmak gibidir. Ateşi düşürmek için alınan bir ilaç, ağrıyı kesmek için alınan bir ağrı kesici şikâyetleri ortadan kaldırabilir ama hastalığı tedâvî etmez. Hastalığı tedâvî etmek için hastalığın sebeblerini bilmek ve onları ortadan kaldırmak gerekir. Bunun için gerekirse çok ciddi cerrâhî müdâheleleri bile göze almak gerekir. Yoksa hastayı iyileştirmek aslâ mümkün olmaz.
İşte aynen bunun gibi, insanın sürekli günâha girmesinin altında mutlakâ bir hastalık vardır. Günâh, o hastalığın bir tezâhürüdür, kendisi değildir. Öyleyse o hastalığın sebeblerini bulmak ve onları ortadan kaldırmak gerekir. Yoksa insan ölünceye kadar bu hâl devam eder gider.
Günâha girme hastalığının sebebleri insandaki kötü sıfatlardır. Ehlullah bu kötü sıfatları tasnîf etmişler ve birkaç başlık altında toplamışladır. Bu tasniflerden en meşhur olanında yedi kötü sıfat zikredilmişdir ki şunlardır :
Kibir
Riyâ
Ucub
Hased
Gadab
Hubb-i mâl
Hubb-i câh
İşte insan bu sıfatlardan kurtulmadıkça, nefsine hep yenik düşer ve tesirinde olduğu sıfatın cinsine göre günâh işler. Meselâ gadabın tesirinde olan kişi, küfür eder, vurur, kırar, adam öldürür, her türlü zulmeder. Meselâ mal sevgisinin tesirinde olan kişi, rüşvet alabilir, haksız kazanç sağlayabilir hattâ hırsızlık yapabilir. Hasedin tesirinde olan kişi, hîle yapar, haksızlık yapar.
Uzun lafın kısası, hastalıkdan tamâmen kurtulmak isteyen kişi nasıl ki, şikâyetlerini azalatan ilaçları almakla yetinmiyor ve gerekirse en tehlikeli cerrâhî müdâhelelere bile râzı oluyorsa günâhlardan tamâmen kurtulmak isteyen kişi de, tövbe ile yetinmemeli, ne yapıp etmeli ve bu kötü sıfatlardan da kurtulmalıdır.
Bu sekiz şeydir belâ-yı ehl-i dünyâ bil yakîn
Hırs u şehvet fahr u ziynet lu'b u gaflet kibr ü kîn