Hayat Dersi Kabîlinden Bir Duâ
7 Haziran 2023 tarihinde yayınlanmıştır.
Kaderden ve duâdan bahsederken aklıma geldi. Öteden beri internetde, sosyal medyada dolaşıp duran bir duâ var. Çok eski bir duâ imiş bu, kime âid olduğu belli değil. Şöyle :
Allahım, bana değiştiremeyeceğim şeyleri kabullenmek için metânet, değiştirebileceğim şeyleri değiştirmek için cesâret, ikisi arasındaki farkı anlayabilmek için ferâset ver.
Hakîkaten de bu pek ârifâne bir duâ bu. Çünkü insan hayâtı boyunca neyle karşılaşırsa karşılaşsın, iki ihtimal sözkonusudur. Ya karşılaşdığı şey hoşuna gider, ya gitmez. Hoşuna gitmeyen şeyler için de iki ihtimal vardır. Ya değiştirilmesi mümkün olan bir şeydir o, yâhud da değiştirilmesi mümkün olmayan bir şeydir. Bazı insan ömür boyu mücâdele eder, hayat kavgası verir ama boşuna uğraşmış olur. Çünkü değiştirmek istediği şeyler mukadderdir, muhkemdir, değişmeyecek olan şeylerdir. Bütün zamanını ve imkânını bu gibi şeylere sarfeden insanın sonu husrandır, pişmanlıkdır. Halbuki değiştirebileceği şeyler için uğraşsa, diğerlerine sabretse, tahammül gösterse, kazançlı çıkacakdır.
Hemen bir misâl verelim. Meselâ insan kendi annesini babasını seçemez. Onların huylarını değiştiremez de. Onları oldukları gibi kabûllenmek mecbûriyyetindedir. Onlarla çatışmak, kavga etmek, sürtüşmek fayda getirmeyeceği gibi, pek çok zarar da verir insana. Bu yüzden hâyatı kendine zehir eden insanlar vardır. Böyle bir durumda çâre, sabırdır, tahammüldür. İnsan sabırsızdır. Öyleyse sabrı ve metâneti kaynağından taleb etmek gerekir. Yani Sabûr ve Metîn olan Allah'a ilticâ etmek lâzımdır.
Diğer tarafdan fakîr bir âilenin çocuğu, ilim tahsîl ederek, sanat öğrenerek fakîrlikden kurtulabilir. Çünkü fakîrlik değiştirilemeyecek bir şey değildir. Değildir ama kolay bir iş de değildir bu. Çetin bir iş olduğu için de cesâret ister, azim ister, güç kuvvet ister bu iş. İnsan zayıfdır, âcizdir. Öyleyse Kavî ve Kadîr olan Allah'dan kuvvet ve cesâret istemesi lâzımdır.
Dikkat ederseniz, duânın kilidi üçüncü cümlededir. Yani mesele şurada düğümleniyor. Değiştirebileceğimiz şeyler nelerdir, değiştiremeyeceğimiz şeyler nelerdir? Bunu da ancak basîret sâhibi olanlar bilebilir, ferâset sâhibi olanlar anlayabilir. Halbuki insan basîretsizdir, aklı ve idrâki kıtdır. Öyleyse yine Allah'a ilticâ etmeli ve O'ndan ferâset istemeli, nûr istemeli, basîret istemeli ki neyin ne olduğunu anlamak mümkün olsun.