Hekimin Oğlu

HİKÂYE

Vaktiyle çok meşhûr bir tabîb varmış, kendisi zamanın Hipokrat'ı olarak kabûl edilirmiş. Zamânın pâdişahı da bu hekime müracaat edermiş hep. Bir gün saraydan hekimin evine bir takım kıymetli eşyâlar, cins bir at ve bol miktarda para gelmiş. Hekimin oğlu eve gelen hediyeleri görünce şaşırmış, "Baba, bunların hikâyesi nedir? Pâdişah senden ne gördü ki bu kadar kıymetli hediyeler gönderdi" diye sormuş. Hekim, "Oğlum" demiş, "Senden saklayacak değilim ya. Geçen gün sarayda ferâsetle bir iş yapdım, pâdişahın çok hoşuna gitdi, onun için gönderdi bütün bunları" demiş. "Ne yapdın baba?" diye sormuş çocuk. Pâdişah biraz keyifsizmiş, beni çağırdılar. Gitdim, bakdım, has odada bâdem kabukları gördüm, sonra pâdişahın idrarına bakdım, nabzını tutdum ve dedim ki, "Devletlu sultânım, bâdem yemişsin, onun hazmı güçdür, sıhhatini bozmuşsun" dedim. Tahmînim tutunca pâdişah bunu benim hekimlikdeki ustalığıma ve tıb ilmindeki derinliğine haml edip bu hediyeleri bahşetdi" demiş.

Çocuk demiş ki, "Babacığım, ne olur müsâade et de bir dahaki sefere ben gideyim pâdişaha, senin adına özür beyân edip, ben de kendimi bir göstereyim. Sen de kendini biraz ağırdan satmış olursun, öyle her çağrıldığında gitmediğin için kıymetin artar" demiş. Hekim nasıl olduysa oğlunun teklîfini kabûl eder ve bir dahaki sefer pâdişah rahatsızlanıp da kendisini çağırdıkları zaman, saraya oğlunu gönderir. Oğlan, babasından öğrendiği gibi pâdişahın nabzını tutar, idrârına bakar ve der ki, "Hay sultânım, eşek eti yemişsin, o yüzden rahatsız olmuşsun, eşek eti pek ağırdır, zararlıdır" filan demiş. Pâdişah fenâ hâlde sinirlenmiş, "Bre bu câhil herifi nereden buldunuz! Ben hiç eşek eti yer miyim? Aklı olan buna hiç ihtimâl verir mi? Atın bunu dışarı" diye kükremiş. Adamları çocuğu döve döve dışarı atmışlar. Çocuk eve gelince babası sormuş, "Ne oldu sana evlâdım, ne bu hâl" demiş. Çocuk, "Babacığım, senin usûlüne göre hareket etdim, bakdım sarayın kapısında bir eşek palanı var, ferâsetimle dedim ki, herhalde bunun eşeğini pâdişaha yedirdiler, pâdişahın nabzına bakarken bunu söyleyince, pâdişah fenâ hâlde sinirlendi ve beni dövdürerek dışarı atdırdı.