Hoca'nın Aklına Uyan Köylü

Olacak bu ya, köylünün öküzü kafasını bir küpe sokmuş. İçinde yiyecek bir şey var zannetmiş herhâlde zavallı hayvan. Fakat ne yapdıysa bir türlü çıkaramamış kafasını, kurtulamamış küpden. Köylü bakmış ki hayvan havasız kalıp ölecek, ne yapayım ne yapayım diye düşünmüş, doğru Hoca'ya koşmuş. "Hoca akıllı adam, o bir çâre bulur" diye düşünmüş. "Hocam, böyle böyle, ne tavsiye edersin?" deyince, Hoca, "Hemen yayvanı kes, murdar olmasın" demiş. Adam hemen koşmuş gerisin geriye ve hayvanı kesmiş. Bakmış ki gene çıkmıyor hayvanın kafası küpden. Âsâbı bozulmuş, bu defa hiddetle gitmiş hocanın yanına, demiş "Senin dediğini yapdım ama bir işe yaramadı, küp gene takılı kaldı hayvanın boynuna" demiş. Hoca, gâyet sâkin, "Şimdi de küpü kır" demesin mi! Adamcağız, hayvanını kesdiğine mi üzülsün, küpünü kırdığına mı, bilememiş.

Bu da olur mu demeyin sakın. Gerek târihde, gerek günümüzde o kadar çok vâki olmuşdur ki bunun gibi şeyler. Hem de herkesin aklına güvendiği insanlar yapmışdır bu gibi fâhiş hatâları ve hâlâ da yapmakdadırlar. Biz zannederiz ki devlet aklı vardır, devlet büyükleri akıllıdır, makâm mevki sâhibleri doğru kararlar verir. Hiç de öyle değil. Bilakis, aklına güvenen daha çok yanılır. Milyonlara hükmeden birisinde büyük bir kibir vardır, bir tek kendi aklını beğenir o. Onun için fâhiş hatâlar yapar. Târihden birkaç misâl verelim. Amerika'nın Vietnam'da ne işi vardı? Peki ya Afganistan'daki Elkâide'yi kim yetişdirdi? Hitler'in yapdıkları akıl kârı mıydı? Ya Saddam'ın? Yalnız bunlar mı, kendini akıllı zanneden milyonlarca insan da hiç durmadan yapıyor böyle ahmaklıklar.

Bir nükte daha var bu hikâyede. Kisvesine kıyâfetine bakarak, makâmına mevkiine güvenerek, rütbesine şânına aldanarak, kendini aklını bırakıp başkasının aklına uyarsa insan, zararı çok büyük olur onun. O aklına güvendiği kişi, bilgili zannetdiği kimse, ahmağın teki de olabilir çünkü. Yâhud istismarcının biri, sahtekâr, hîlekâr bir kimse de olabilir. Buna dâir nice misâller var. Şeyh diye, mürşid diye bir takım sahtekârlara aldanan nice insan biliyorum ve görüyorum ben. Şifâ bulacağım diye tıpdan, tedâvîden anlamayan hîlekârların elinde hem parasından hem canından olan nice insan var. Emînim siz de şâhid olmuşsunuzdur bunlara.