Hoca'nın Farsçası

27 Temmuz 2020 tarihinde yayınlanmıştır.

Echel


LATÎFE

Bir gün Nasreddin Hoca'ya iki molla gelmiş, "Sen okur yazar geçiniyorsun ama Fârisî bilmiyorsun" demişler. Hoca, "Bilmez olur muyum, elbette bilirim" deyince peki öyleyse bize Farsça bir beyit oku demişler. Hoca da onlara şu beyti okumuş :

Reftem becâyi sivriler gördüm dokuz kurd âmedend
Bir kaçını batırladım bir kaçı tarla mîrevend

Mollalar, "Eyvahlar olsun" diyerek çekip gitmişler.

Hoca'nın okuduğu acâib beyti şöyle tercüme edebiliriz :

Bir yere gittim tepeler gördüm dokuz kurd geldi
Bir kaçını yakaladım bir kaçı tarlaya kaçdı

NÜKTE

Bu latîfenin iki vechesi var. 

Birincisi, Hoca'yı küçük düşürmek isteyen iki ukalâ mollanın "Sen Farsça bilmezsin" demeleri üzerine Hoca'nın, yarısı Türkçe yarısı Farsça acâib bir beyit okuması ve Hoca'yı Farsça bilmediği için ayıplamaya kalkan mollaların, kendileri doğru dürüst Farsça bilmedikleri için, mahcûb olmaları. 

İkincisi, Hoca'yı imtihan etmek isteyen iki mollanın, "Madem biliyorsun öyleyse bize Farsça bir şeyler oku" demesi üzerine Hoca'nın yarısı Türkçe yarısı Farsça acâib bir beyit okuması üzerine, "bu adam bir şey bilmiyor, üstelik bildiğini zannediyor, böylesine yapılacak bir şey yokdur" diyerek oradan uzaklaşmaları.

Dikkat ederseniz her iki vecih de, bilmediğini bilmeyen, bilmediği halde bildiğini zanneden, bilmediğinin farkında olmayan kimselere yani echellere işâret etmekdedir.

Kişi olmayıcak bir fennin ehli
Dem urmasun ki zâhir ola cehli
Listeye geri dön