İnsan Hayâtı Boyunca Ne Yapdıysa Hepsi Kendisine Bildirilecekdir

"يُنَبَّأُ الْإِنسَانُ يَوْمَئِذٍ بِمَا قَدَّمَ وَأَخَّرَ Yünebbeü'l-insânü yevmeizin bimâ kaddeme ve ahhar". Evvel âhir ne varsa, insanoğluna bildirilecek. Ne yapdıysak. Biz unutduk ama Allah unutmadı. İster şer, ister hayır. Hattâ diller söylemeyecek, a'zâ ve cevârihimiz, bizim aleyhimize şehâdet edecekdir. Yani ellerimiz, kollarımız, gözlerimiz, kulaklarımız. 

Biz kimiz acabâ? Kol sen misin senin mi? Baş sen misin senin mi? Göz sen misin senin mi? Ayak sen misin senin mi? "Ben değilim, benim". Peki sen nesin öyleyse? "Bütün bunların hepsine birden ben derler" diyecek olursan eğer, rûhun çıkdığı vakit, herkes senden korkuyor. Hattâ sevgililerin dahi senin rûhunu Allah'a teslîm etdiğin odaya giremiyorlar. Öyleyse bir benlik var, benden içeriye. Yani bizim benliğimizi bir şeye bindirmişler, vücûdumuz ki bunlar türâbîdir. Vücûd toprakdan halk olunmuşdur ve oraya rucû' edecek. Rûhumuz da arşîdir. Rûhu toprak üzerine bindirmişlerdir. Yakın zamanda herşey yerli yerine gider, toprak toprağa, rûh da eğer, niçin yaratıldığını ve yaratıldığının sebeb-i illetini düşünüp, vazîfelerini yerine getirdiyse, a'lâ-yı illiyyîne, bazısı Resûl-i Ekrem'in sofrasına, Resûl-i Ekrem'in sohbetine, bazısı velîlerin sohbetinde bulunacakdır. Eğer hilkatini aramadı, bilmedi, bulmadı ise, o kimse âlem-i berzahda felek-i kamerde haps olunur, sonra kıyâmet gününde de, îmânını kurtardıysa, belki şefâat-i Resûlullah ile yakayı kurtarır. Aksi takdirde cezâsını görecekdir. 

Gene biz Kitâb-ı Kerîm ile söyleyelim. Başımda aklım var diyen bir kimse için bu âyet kâfîdir. "فَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَيْرًا يَرَهُۜ  * وَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا يَرَهُ  fe men ya'mel miskâle zerretin hayran yerah ve men ya'mel miskâle zerretin şerran yerah". Zerre kadar yapdığın hayırın mükâfâtını göreceksin, zerre kadar yapdığın şerri de Allah sana gösterecek ve haber verecekdir.