MuzafferOzak.com (Türkçe)

İşini hakkıyla yapmayan bir kişinin aldığı ücretin veya edindiği kazancın hükmü nedir? Böyle bir durumda edinilen kazanç,

a) Kısmen mi haramdır?
b) Tümüyle mi harâmdır?
c) Harâm olmasından başka bir vebâli de var mıdır?

Meseleye bir kaç yönden bakalım çünkü bir işi hakkıyla yapmamak birkaç türlü olur :

Bir işi eksik yapan veya bir alışveriş akdinin şartlarını eksik bırakan kişinin aldığı ücret bazen kısmen harâm kısmen helâl olur. Meselâ eksik tartan bir satıcının aldığı paranın tamamı harâm olmaz, eksik kısma karşılık gelen para harâm olur. Bu durumdaki bir kişinin hatâsını itiraf ederek ya eksiği gidermeli, ya sağladığı kazancın harâm olan kısmını ödeyene iâde etmesi ya da bir sûretde onun gönlünü hoş ederek helâllik alması lâzımdır.

Yapılan işden veya alınan üründen beklenen faydanın hiç görülmediği durumlarda ise kazancın tamâmı harâm olur. Meselâ bozuk bir cihazın arızasını gidermek için ücret alan ama o arızayı gideremeyen bir ustanın kazancı gibi. Ya da sattığı gıda yenmeyecek derecede bozuk olan, sattığı mamul kullanılamayacak durumda olan bir satıcının kazancı gibi. Bu durumdaki bir kişi, aldığı ücretin tamâmını iâde etmekle kalmamalı bir de verdiği ezâdan, kaybettirdiği zamandan dolayı ayrıca helâllik almalıdır.

Bir işi hakkıyla yapmayıp, ona bu iş için ücret ödeyenin beklediği faydayı sağlamadığı gibi, bir de zarar veren kimsenin kazancı tamâmıyla harâm olacağı gibi üstelik bir de kul hakkına girerek vebâl almış olur. Meselâ hastayı tedâvi etmesi gereken ve bunun için ücret alan bir hekimin hastaya yanlış tedâvi uygulayarak zarar vermesi gibi. Bu durumdaki kişinin aldığı ücreti iâde etmesi de yetmez bir de verdiği zararı tazmîn ve telâfî etmesi gerekir.

Bunları niye mi yazdık? Bize göre, bugün yaşadığımız sıkıntıların çoğunun kaynağı budur da ondan. İşlerin hakkıyla yapılmadığı, dolayısıyla kazançların da helâl olmadığı bir yerde, ne maddî ne manevî, hiçbir ilerleme olmaz.

Resûl ider ibâdet on bölükdür

Dokuzu lokma-i tâhir yemekdir

İşini Hakkıyla Yapmayan Kişinin Kazancı