Kendisinden Hayır Gelmeyen Beş Zümre
12 Aralık 2017 tarihinde yayınlanmıştır.
Muhakkîkîn-i kirâm hazerâtının beyânına göre, şu beş sınıf insandan hayır gelmez :
1. Câhiller
2. Ahmaklar
3. Tembeller
4. Korkaklar
5. Hâinler
"Câhil dostun olacağına akıllı düşmanın olsun" denilmişdir. İnsanı yücelten ve faydalı hâle getiren ilimdir. İlimden nasîbi olmayan câhillerin kendisine bile faydası olmaz ki başkalarına bir faydası olsun. Câhiller de birkaç kısımdır. Bir kısmı bilmez ama bilmediğini bilir ve öğrenmek ister. Bunlara öğretmek lâzımdır. Bir kısmı bilmez, bilmediğini de bilir ama öğrenmeye de pek hevesi yokdur. Bunlara nasîhat etmek lâzımdır. Bir kısmı da hem bilmez hem bildiğini iddiâ eder. Bunlara echel denir ki bunlara nasîhat de kâr etmez. Nitekim Cenâb-ı Hakk Kur`ân'da bunlar hakkında "Câhillerden yüz çevir" buyurmuşdur. Çünkü bunlardan kimseye bir fayda gelmeyeceği gibi üstelik bir de zararları dokunur.
"Her derde çâre vardır ancak ahmaklığa çâre yokdur" denilmişdir. Ahmak, neyin faydalı neyin zararlı olduğunu ayırd edemeyen kimsedir. Bu yüzden ahmak, iyilik yapıyorum zannederek kötülük yapar. Ahmakdan da uzak durmak lâzımdır.
Tembellik ederek tufeylî olarak yaşayan insanlardan da bir fayda gelmez. Bunlar hem cemiyete yük olur hem de başkalarına kötü örnek olur. "Kişi refîkinden azar" ve "Üzüm üzüme baka baka kararır" sözlerini hatırda tutarak tembellerden de uzak durmak lâzımdır.
Korkak, cesâretden yoksun olan kişidir. En küçük bir tehlike veya tehdid hissedince siner, ortadan kaybolur. Hiç risk alamaz, tehlikeye atılamaz. Bu yüzden korkaklardan da bir fayda gelmez.
Bu beş sınıf içinde en tehlikelisi hâinlerdir. İnsan, diğer dördünden kendisini koruyabilir ama hâin kendisini belli etmediği için onun vereceği zarardan korunmak pek mümkün olmaz. Hâinler de çeşit çeşit, derece derecedir. Arkadaşına ihânet eden ile vatana ihânet eden bir olmaz. Hâinler arasında en kötüleri, dindar görünen münâfıklar ile ilmiyle âmil olmayan âlimlerdir zîrâ bunlar en kudsî olan şeylere yani dîne ve ilme hıyânet etmişlerdir. Bunların insanlara ve cemiyete vereceği zarar da o nisbetde büyük olur.
رَبِّ هَبْ لِي حُكْمًا وَأَلْحِقْنِي بِالصَّالِحِينَ
Rabbi heb lî hukmen ve elhıknî bis sâlihîn
Rabbim! Bana hikmet ver ve sâlihlere ilhâk et