Kur`ân İle Duâ

Kur`ân-ı Kerîm'de pek çok duâ âyeti vardır. Hattâ Kur`ân'ın ilk sûresi yani Sûre-i Fâtiha, başdan sona duâdır. Diğer sûrelerde peyderpey zikredilmiş olan duâ cümleleri ekseriyâ peygamberlerin dilinden zâhir olmuşdur ve bunların hepsi bize nasıl duâ edeceğimizi göstermek içindir. Malûm ya her hâlin, her vaktin duâsı ayrıdır. Şimdi size bunlardan bazı misâller vermek istiyorum.

• "مَا شَٓاءَ اللّٰهُۙ لَا قُوَّةَ اِلَّا بِاللّٰهِۚ mâşâallah, lâ kuvvete illâ billah". Sûre-i Kehf'de zikredilen bu duâ, bir nimete şükür olarak söylenir. İnsan yeni bir eve, yeni bir işe, yeni bir arabaya sâhib olduğunda yahud kendisine büyük bir nimet ihsân edildiğinde böyle demeli. Hikmeti şudur ki, nimeti verenin Allah olduğunu hatırlamak, kendine bir pay çıkarıp böbürlenmemek.

• "اِنَّا لِلّٰهِ وَاِنَّٓا اِلَيْهِ رَاجِعُونَۜ innâ lillah ve innâ ileyhi râciûn". Sûre-i Bakara'daki bu duâ, bir musîbet ânında okunur. Bir ölüm, hastalık, kaza, belâ vukû bulduğunda yâhud haberi ulaşdığında bu şekilde duâ etmeli insan. Hikmeti şudur ki, insnan verenin de alanın da Allah olduğunu bilmeli, kendisi de dâhil her şeyin fânî olduğunu, Hakk'a rücû edeceğini gözönünde bulundurmalıdır.

• "رَبَّنَا ظَلَمْنَٓا اَنْفُسَنَا وَاِنْ لَمْ تَغْفِرْ لَنَا وَتَرْحَمْنَا لَنَكُونَنَّ مِنَ الْخَاسِر۪ينَ rabbenâ zalemnâ enfüsenâ ve in lem tağfirlenâ ve terhamnâ le nekûnenne mine'l-hâsirîn". Sûre-i A'raf'daki bu duâ, Âdem aleyhisselâmın duâsıdır ve bir günâha düşüldüğüne okunur. Hikmeti şudur ki, insan bir günah işlediğinde suçu dâimâ kendi nefsi üzerine almalı ve tövbe istiğfar ederek Hakk'a rücû etmelidir.

• "وَمَٓا اُبَرِّئُ نَفْس۪يۚ اِنَّ النَّفْسَ لَاَمَّارَةٌ بِالسُّٓوءِ اِلَّا مَا رَحِمَ رَبّ۪يۜ اِنَّ رَبّ۪ي غَفُورٌ رَح۪يمٌ". Bu, Yûsuf aleyhisselâmın sözüdür. Bir günâha, bir kötülüğe düşmekden kurtulan kimse bunu okumalıdır.  Hikmeti şudur ki, günahdan kaçınan kimse ucuba düşmesin, nefsini tebrie etmesin, onu o günahdan kurtaranın Allah olduğunu bilsin.

• "رَبَّنَا لَا تُزِغْ قُلُوبَنَا بَعْدَ اِذْ هَدَيْتَنَا وَهَبْ لَنَا مِنْ لَدُنْكَ رَحْمَةًۚ اِنَّكَ اَنْتَ الْوَهَّابُ". Bu duâ istikâmet üzere iken okunmalı. Hikmeti şudur ki, kalbleri çeviren Allah'dır, hiç kimse yarın kalbinin ne hâlde olacağını bilemez. Allah kalbimizi çevirmesin, hidâyetden sonra dalâlete düşenlerden olmayalım diye böyle duâ etmek lâzımdır.

• "رَبِّ هَبْ ل۪ي حُكْمًا وَاَلْحِقْن۪ي بِالصَّالِح۪ينَۙ rabbi heblî hükmen ve elhıknî bi's-salihîn". Bu duâ İbrâhim aleyhisselâmın duâsıdır. Bunu hikmete nâil olmak isteyenler, eşyânın hakîkatine vâkıf olmak isteyenler okumalıdır.

• "رَبَّنَا تَقَبَّلْ مِنَّاۜ اِنَّكَ اَنْتَ السَّم۪يعُ الْعَل۪يمُ rabbenâ takabbel minnâ inneke ente's-semîu'l-alîm". Bu duâ da İbrâhim Peygamber'in duâlarındandır. İbâdet ve tâatın, hayır ve hasenâtın kabûlü için okunur. 

• "رَبِّ اجْعَلْن۪ي مُق۪يمَ الصَّلٰوةِ وَمِنْ ذُرِّيَّت۪يۗ رَبَّنَا وَتَقَبَّلْ دُعَٓاءِ * رَبَّنَا اغْفِرْ ل۪ي وَلِوَالِدَيَّ وَلِلْمُؤْمِن۪ينَ يَوْمَ يَقُومُ الْحِسَابُ۟". Bu da yine İbrâhim aleyhisselâmın duâlarındandır. İnsanın hem kendisi, hem çocukları ve zürriyeti, hem ebeveyni hem de mü'minlerin kâffesi için yapacağı bir duâdır. Pek veciz ve şumüllüdür.

• "وَمَا تَوْف۪يق۪ٓي اِلَّا بِاللّٰهِۜ عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ وَاِلَيْهِ اُن۪يبُ vemâ tevfîkî illâ billah, aleyhi tevekkeltü ve ileyhi ünîb". Şuayb Peygamber'in duâsıdır. Bir işe teşebbüs edildiğinde okunması lâzımdır. Hikmeti şudur ki, Allah'ın  yardımı olmadan  hiç bir işde muvaffak olunamaz, bunu hatırlamakdır. Her işde Allah'a tevekkül etmek ve O'na dayanmak lâzımdır.

• "رَبِّ اشْرَحْ ل۪ي صَدْر۪يۙ *وَيَسِّرْ ل۪ٓي اَمْر۪يۙ * وَاحْلُلْ عُقْدَةً مِنْ لِسَان۪يۙ * يَفْقَهُوا قَوْل۪يۖ rabbişrahlî sadrî ve yessirlî emrî vahlul ukdeten min lisânî yefkahû kavlî" Hazret-i Mûsâ'nın duâsıdır. Bir konuşma yapılacağı vakit okunur. Hoca derse, vâiz vaaza başlamadan evvel okumalıdır. Halkı Hakk'a davet edenlerin duâsıdır.

• "رَبِّ زِدْن۪ي عِلْمًا rabbi zidnî ilmâ". Bu duâyı bizzat Cenâb-ı Hakk talîm etmişdir. Ders okuyanların, talebelerin, ilim ehlinin duâsıdır. 

• "رَبِّ اِنّ۪ي لِمَٓا اَنْزَلْتَ اِلَيَّ مِنْ خَيْرٍ فَق۪يرٌ rabbi innî limâ enzelte ileyye min hayrin fakîr". Hazret-i Mûsâ'nın duâsıdır. Zor durumda kalan, fakîr kalan, darda kalan kimselerin okuyacağı duâdır.

• "اَنّ۪ي مَسَّنِيَ الضُّرُّ وَاَنْتَ اَرْحَمُ الرَّاحِم۪ينَۚ ennî messeniye'd-durru ve ente erhamü'r-râhimîn". Eyyûb Peygamber'in duâsıdır. Hastalıkdan kurtulmak için okunur. 

• "رَبِّ هَبْ ل۪ي مِنَ الصَّالِح۪ينَ rabbi heblî mine's-sâlihîn". İbrâhim Peygamber'in duâsıdır. Hayırlı bir evlad sâhibi olmak isteyenler böyle duâ etmelidir.