Maymunkeş Vâiz ve Zavallı Maymunlar
6 Kasım 2016 tarihinde yayınlanmıştır.
Daha önce sizlere Muzaffer Efendi Hazretlerinin lutfettiği son derece ibret verici bir hikâyeyi "Hacca Giden Sütçünün Altınları" başlığı altında nakletmişdik...Hikâye, hacca giden bir sütçünün altınlarını kaparak gemi direğine çıkan bir maymunun paraların bir kısmını denize bir kısmını sütçüye atması hakkında idi...Bu hikâyede, gemideki maymunun ne işe yaradığını merâk edenler olmuş, onları merakda bırakmamak için yine Efendi Hazretlerinin lutfettiği nevâdir kabîlinden ma'lûmatı da sizlerle paylaşalım...
Vaktiyle Osmanlı'nın en parlak devrinde her mes'eleye son derece akıllıca ve ârifâne hâl çâreleri bulunduğu ma'lûmdur...İşte bu da o kabîldendir ki o devirde gemiler ekseriyetle yelkenli gemiler olup uzun yelken direklerine insanların tırmanması son derece meşakkatli bir iş olduğundan üstelik gemilerin sayısı düşünülürse bu iş için çok sayıda insan gerektiğinden, maymunları terbiye ederek gemilerde istihdâm etmeğe karar vermişler...Tabii o devirde Osmanlılar, Afrika'daki hâkimiyyetleri sâyesinde, maymun tedârik etmekde hiç sıkıntı yaşamamışlar...Bu işin piyasası bile oluşmuş ve Azapkapı, Galata gibi gemicilerin yoğun olduğu yerlerde ticârethâneler bile açılmış...Bu ârifâne usûl o kadar çok işe yaramış ki gemilerde istihdâm edilen maymunların sayısı on binlere bâliğ olmuş...Gâyet iyi terbiye edilen bu maymunlar gemilerde gözcülük yapıyor, uzakda dikkat çeken bir gemi ya da kara parçası gördüklerinde aşağıya haber veriyorlarmış...
Pâdişâhın da gözüne girmeyi beceren o devrin meşhûr vâzilerinden biri, bir gün vaaz esnâsında sözü bu maymunlara getirerek, akla hayâle gelmeyecek bir mes'ele ortaya atmış : "Bu maymunlar insana çok benzer...Bazı kötü niyetli kişiler bu maymunları kötü işlerde kullanabilir...Buna fırsat vermeyip bunların hepsini hemen yok etmek lâzım!...Yoksa başımıza büyük felâketler gelir..." gibi halkı galeyâna getirecek sözler söylemiş ve İstanbul'daki on binlerce maymunun hunharca öldürülmesine sebeb olmuş...İstanbul halkının büyük çoğunluğu, bu vahşetden çok huzursuz olmuş ve o vâize kızgınlığını "maymunkeş" lakabını takarak göstermiş. Hattâ "Maymunkeş Vâiz" öldüğünde İstanbul'da şenlikler yapılmış...