Müddeîler

İsmâil Hakkı Bursevî Hazretleri buyuruyorlar ki :

Ve burada müdde'î zâhidden başkadır. Zîrâ zâhid, tarîk-i ma'rifetde değil, belki tarîk-i 'ameldedir. Pes, zâhid hâric-i bâbdadır. Müdde'î ise böyle değildir. Anın içün da'vâ-yı vusûl ve iddiâ-i hakâik eyler. Velâkin sadrda olmayıcak mücerred dâhil-i bâbda olmak kifâyet etmez. Pes, dâhil-i bâbda olan ehl-i da'vâ değil ise sadâreti melhûzdur. Yani yolunda bulunmakla tedrîc ile vâsıl olur. Müdde'î ise kable’l-vusûl ile'n-netîce vusûl da'vâ eder. Pes, nice vâsıl olur? Ve bu makûlede da'vâ ile kurb ve ma'nâ ile bu'd vardır.

Ve şeyhim Seyyid Fazlî-i İlâhî’den, kuddise sirruh, mesmû'umdur ki buyurmuşdur. "Bazı erbâb-ı inkâr vardır ki ehl-i da'vâdan Hakk’a 'akrebdir". Zîrâ ehl-i inkâr 'inde'l-bâbdır ki ref'-i inkâr ile duhûlü mütesavverdir. Fe-emmâ bazı ehl-i sülûk vardır ki gerçi dâhilü'l-bâbdır, velâkin da'vâsı hasebiyle merdûddur ve irşâdı dahi kâbil değildir. Zîrâ irşâd kâbile göredir, müdde'î ise nâ-kâbildir. Zîrâ vusûl iddiâ' edeni irşâd etmek mümkin olmaz. 'Aceb bî-netîcedir ki netîce iddiâ' eder.

Hazret-i Şeyh'in müddeî dediği kimseler, bir takım münâfıklardır ki bunlar sôfiyyeyi taklîd eden sahte şeyhler ve yalancı mürşidlerdir. Kendilerini evliyâ gibi göstermeye çalışan bir takım sahtekârlardır bunlar. Halkı kandıran ve dalâlete götüren insan şeytanlarıdır bunlar. Bir münkiri irşâd etmek mümkündür ama bunları doğru yola getirmek kâbil değildir. Çünkü bunlarda hidâyet istidâdı yokdur. Eğer olsaydı, müddeî olmazlardı. Nifâk ehlidir bunlar.