Mûsîkî İle Tedâvî
7 Mart 2021 tarihinde yayınlanmıştır.
Mürşid-i Azîzim Muzaffer Efendi Hazretleri buyurdular ki :
Vaktiyle akıl hastalarını Avrupa'da ateşe atıp yakarlarken, burada mûsıkî ile tedâvî ederlerdi. Süleymaniye'de dârüşşifâ vardı, orada mûsıkî ile tedâvî yapılırdı. Gene aynı zamanda Edirne'de de öyleydi. Sonra hepsini kaybetdik, her şeyimizi kaybetdik. Böyle âlî bir milletin, bu şekilde bu derekeye düşeceği hiç kimsenin aklına gelmezdi. Oturup ağlamak lâzım, ağlayamazsak niye ağlayamıyoruz diye ağlamak lâzım.
Edirne'deki Dârüşşifâyı gezen Evliyâ Çelebi meşhûr Seyahatnâmesinde müşâhedelerini şöyle anlatır :
Merhûm ve mağfûrun leh sâhibü'l-hayrât Bâyezîd Hân, hastalara şifâ ve derdlilere devâ ve dîvânelerin rûhuna gıdâ ve def‘-i sevdâ olmak içün on aded hânende ve sâzendegândan gulâm-ı şâdîmisâl üç hânende ve bir neyzen ve bir kemânî ve bir musikârî ve bir santûrî ve bir çengî ü santûrî ve bir ûdî ta'yîn edüp haftada üç kerre gelüp bu on aded üstâd-ı hânende ü sâzendegânlar hastalara ve deli birâderlere fasl çalarlar. Hâlâ bu mutrıbân dâimdir. Bi-emri Hayy u Kadîr nicesi âvâz-ı sâzdan hoş-hâl olurlar. Hakkâ ki 'ilm-i mûsıkîde makâm-ı râst u nevâ ve dügâh u segâh ve çârgâh u sûznâk makâmlardır ammâ makâm-ı zengüle ile makâm-ı bûselikde râst karâr olunsa âdeme hayât verir. Cemî'i makâmlarda ve sâzlarda rûha gıdâ vardır. Âvâz-ı kös-i hâkânî ve tablbâz u dühül ise de mehîb sadâsı olup dîvâneler bile istimâ' edüp kesb-i safâ ederler. Bu mertebe takrîr u tavsîfden murâd u meâl oldur kim bu timarhâne-i Bâyezîd Hân gibi Edirne'de bir dârüşşifâ yokdur. Gayrısının evkâfları harâb olmuşdur. Hâlâ bu cârî kadîmdir.
Müziğin özellikle psikolojik rahatsızlıklar üzerindeki iyileştirici etkisi eskiden beri bilinmekdedir ve bu konuda pek çok araştırma yapılmış, pek çok ilmî makâle ve kitap yayınlanmışdır. Merak edenler internetde basit bir arama yaparak bu eserlere ulaşabilirler.
Sıhhatli insanlar da mûsıkîden çok istifâde edebilirler. Zîrâ müziğin insanın hâlet-i rûhiyyesi üzerinde büyük tesîrleri vardır. Tecrübeyle sâbitdir ki, bazı müzikler insanı rahatlatır, gevşetir, teskîn eder. Bunun tam aksine bazı müzikler de insanı harekete geçirir, canlandırır. Bazı nağmeler insanda cesâret duygusu, atılganlık hissi meydana getirir. Marşlar ve askerî müzikler hep bu tarzdadır. Bazı nağmeler insana neş'e verir, hüznü ve kederi giderir. Nasıl ki insan başı ağrıdığında bir ağrı kesici alarak baş ağrısından kısa sürede kurtulabiliyorsa, mûsıkînin bu inceliklerini bilen bir kimse de, içinde bulunduğu hâlden mûsıkî yardımıyla kurtulabilir.
Semâ' safâ câna şifâ rûhâ gıdâdır.