Namaz Sonunda Okunan İstiğfârın Hikmetleri
17 Ekim 2018 tarihinde yayınlanmıştır.
İbâdetlerin farzları, vâcibleri, mekrûhları ve müfsidleri olduğu gibi bir çok edebleri de vardır. Bugün maalesef çoğu unutulmuş olan bu edeblerde nice hikmetler gizlidir. Tıpkı farzlar ve vâcibler gibi edebler de bizzât Resûl-i Ekrem Efendimiz tarafından ta'lîm edilmişdir. Bunlar arasında namaza tealluk eden edeblerden biri de namazın sonunda okunan istiğfârlardır.
Resûl-i Ekrem Efendimiz, ümmetine ta'lîm için, her namazın sonunda üç defâ istiğfar ederler, bazen kısaca "اَسْتَغْفِرُ اللهَ estağfirullah" derler bazen de "اَسْتَغْفِرُ اللهَ الْعَظِيمَ الَّذِى لاَ اِلَهَ اِلاَّ هُوَ اَلْحَىَّ الْقَيٌّومَ وَ اَتُوبُ اِلَيْهِ Estağfirullah el-azîm ellezî lâ ilâhe illâ huve'l-hayye'l-kayyume ve etûbü ileyh" istiğfârını okurlardı. Bu istiğfârın bir çok hikmetleri vardır. Bazılarını zikredelim :
- Namazdan hemen sonra istiğfâr etmek, namazdaki kusûrlarımızın affı için Allah'a yalvarmak demekdir. Çünkü ne kadar huşû ve huzûr içinde kılarsak kılalım, yine de kıldığımız hiç bir namaz Cenâb-ı Hakk'a lâyık olamaz.
- Bu istiğfârlar, kıldığımız namazın kabûlü için Allah'a yalvarmak demekdir. Zîrâ kusursuz bir namaz kıldığımız farz etsek bile, kabûl olup olmayacağını aslâ bilemeyiz. Cenâb-ı Hakk isterse kabûl eder, istemezse etmez. Üstelik giydiklerimizde, yediklerimizde-içdiklerimizde ya da namazı kıldığımız yerde haramla karışmış, bir takım şübheli şeyler de olabilir. Bunlar da namazımızın kabûlüne mâni' olabilir.
- İstiğfâr ederken Hayye'l-Kayyûm esmâsının zikredilmesi, namazı kılanın "Zâhirde bu namazı ben kıldım ama benim buna gücüm yetmez. Bana hayat verip yaşatan, bu namazı kılmam için bana kuvvet veren, yegâne Hayy ve Kayyûm sensin" diyerek yani bu amelini kendine mâl etmeyerek aczini itiraf etmesi demekdir.
- "Lâ fâile illallah" tevhîdinin hakîkatine göre, Allah'dan başka hiç bir fâil yokdur. Öyleyse kulun ameli de Hakk'ın fiilidir. Namazı kılan zât, tevhîdin bu mertebesini idrâk etmişse, bu istiğfârın ma'nâsı "Yapan eden sensin, bende bir iş yok" diyerek fiilini Hakk'a izâfe etmekdir.
Mürşid-i azîzim Muzaffer Efendi Hazretleri işte bu hikmetlere binâen, "Yaptığımız ibâdetlerin kabûl olması için her ibâdetin sonunda gözyaşı dökerek Allah'a yalvarmak lâzımdır" buyururlardı.
Kulun eksikliğine bakma lutf et
Hatâ kuldan 'atâ senden Efendi
Celâlin âteşine yakma lutf et
Hatâ kuldan 'atâ senden Efendi