Nefsin Yedi Kötü Sıfatından Kurtulmak
14 Ekim 2023 tarihinde yayınlanmıştır.
Mürşid-i Azîzim Muzaffer Efendi Hazretleri Envârü'l Kulûb adlı eserinde buyuruyorlar ki :
Allah'ın sevmediği bütün çirkin ve kötü sıfatların başı yedi sıfat olup, diğer bütün kötü sıfatlar, bu yedi sıfatın bir nevi şubeleridir.
Efendi Hazretleri bu yedi sıfatı şu şekilde beyân buyurdular :
1. UCUB : İbâdetine güvenmek. İbâdetlerinde kendisini başkalarından üstün görmek, bundan dolayı gururlanmak ve herkesi cehennemlik görüp, kendini cennetlik bilmek.
2. KİBİR : Kendini herkesden yüce görüp, kimseyi beğenmemek. Hakkı ve hakîkatı kabul etmemek. Kibirliler İblis gibi huzûrullahdan kovulur. Allah, mütevâzi olanı yüceltir, mütekebbir olanı ise alçaltır, rezîl eder. Yalnız kibirliye karşı kibir sadaka yerine geçer.
3. RİYÂ : Amelleri gösteriş için yapmağa ve başkaları iyi adam desin diye hayır işlemeğe denir. Allah için değil de halkın iltifâtına nâil olmak için amel edene mürâî denir. Yalnız şurası var ki, hakîkaten Allah için yapıp, insanlara örnek olayım ve insanları hayra teşvîk edeyim diye yapan mürâî olmaz.
4. HASED : Bir kimsenin, başka bir insanın sâhib olduğu nimetin elinden çıkmasını istemesine denir. Bir de gıbta vardır ki bu, başkasında bulunan nimetin kendisinde de olmasını istemekdir. Gıbta şerîatde câiz olmasına rağmen, ehl-i hakîkat bunu da hoş görmezler.
5. GADAB : Olur olmaz herşeye kızmak ve öfkelenmek, öfkelendiği zaman da her türlü kötülüğü yapmakdan çekinmemekdir. Gadab, kişiyi ma'nen ve maddeten helâke sürükleyen çok çirkin bir sıfatdır. Mü'mine lâyık olan tefekkür ederek, düşünerek, kızılacak şeye bile hemen kızmamak ve bu şekilde gadabını yutmakdır. Ancak gadabın da yerinde olanı mübârek olur. Meselâ mukaddesâtına, dînine, vatanına saldıran düşmana gadab ile saldırmak mü'minin şânındandır.
6. HUBB-I CÂH : Buna makâm sevgisi derler. Cenâb-ı Hakk'ın bir lutuf ve keremi olarak yükseldiği makama ve onun şöhretine mağlûb olan kimseler, asıl görevleri olan adâlet ve istikâmet yolundan ayrılırlar, sırasında kendilerinden daha yüksek makâmlarda bulunanlara yaranmak için halkı ezmekden, haksız yere zulmetmekden çekinmezler, buna mukâbil, şeref ve haysiyetlerinden fedâkarlık yapmak bahasına, o makâmı işgâle devâm edebilmek uğrunda, olur olmaz herkese yaltaklanırlar ve bu davranışları ile bir çok nifâk, fitne ve fesadlara yol açarlar.
7. HUBB-I MÂL : Buna mal sevgisi derler. Mal ve para için Hakk rızâsını ve Hakk'ın yolunu terk eyleyen kişi helâk olur. Ancak, mal ve para geçimimizi sağlamak, ırz ve iffetimizi korumak, başkalarına muhtâc olmamak ve gerektiğinde başkalarının da ihtiyaçlarını karşılamak gibi ulvî ve nezîh gâyelerle kullanılırsa, bir felaket ve musîbet olmakdan çıkar.
Bütün bu sıfatlar, Şeytan sıfatlarıdır. Bu sıfatlardan kurtulabilmek için, kişinin kibrini tevazua ve alçak gönüllülüğe, riyâsını amellerini gizleyerek ihlâsa, ucubunu amellerini beğenmeyerek kendini herkesden dûn görmeğe ve amellerine değil sâdece Allah'a güvenmeğe, hasedini Allah'ın verdiklerine kanâate ve Allah'a şükretmeğe, gadabını hilmiyyete yani yumuşakbaşlılığa, mal ve dünya sevgisini Allah ve Resûlullah sevgisine döndürmeğe, rütbe ve makâm tutkusunu da Hakk'a kul olmak şeref ve bahtiyarlığına çevirmeğe çalışmalı ve alışmalıdırlar. Bu sıfatlardan ve bunların îrâs edecekleri tehlike ve zararlardan sakınmak ve kurtulmak ancak bu sâyede mümkün olur. Nefsini bu çirkin şeytânî sıfatlarından pâklayıp arındıramayanlar, gerçek bir mü'min ve müslümân sayılamazlar. Bu sıfatlara mâlik olan kişiye Hakk Sübhânehu ve Teâla Hazretlerinin rahmeti bahşedilmezse, o kişi cehennem ashâbından olur. Haccda şeytana yedi taş atmak işte bu yedi sıfatı terk etmenin lüzûmuna işâret olarak vâcib olmuşdur.