Oruç Üç Türlü Tutulur

Oruç üç türlü tutulur. Bir, insan yemez içmez bir de cinsî münâsebetden kendisini berî tutar. Fecr-i sâdıkdan, tâ gurûb-i şemse kadar. Yani güneşin fecir zamânından güneş batasıya kadar. Diğer a'zâlarını korumaz. Bu adam yalnız farzı yerine getirmiş olur. Birincisi sınıfın orucu, yani avâm orucu, yemek içmekden kendini men' etmek bir de uçkurunu tutmak yani cinsî münâsebetden kendisini muhâfaza etmekdir. 

İkinci nevi oruç, daha yüksek zevâtın orucu, yemeği içmeği terk, cinsî münâsbeti terk ve aynı zamanda yedi a'zâya oruç tutturmakdır. Gözüyle harama bakmamak, kulağıyla kötü kelâm, gıybet dinlememek, lisânıyla küfür, sebb yapmamak, şetm etmemek, kimsenin kalbini kırmamak. Hattâ birisinden zulüm dahi görsen, kaşılık vermeyeceksin. Müslümansın sen, "Ben oruçluyum kardeşim" diyeceksin. "Ne söylersen söyle, ben oruçluyum" deyip ordan yürüyeceksin. İkinci sınıf oruç, yemek içmeği terk, cinsî münâsebeti terk, gözünle harama bakmayacaksın, ibretle bakacaksın. Kulağınla kötü söz işitmeyeceksin. "Söylüyorlar". Ordan yürü, hemen terk et o meclisi. Ayaklarınla kötü yere gitmeyeceksin. İkinci sınıf oruç tutunlar, elleriyle kötü tutmayacaklar, kötü yazmayacaklar, kötü söylemeyecekler

Birincisi avâm orucu. İkincisi havâss orucu, yedi a'zâsıyla oruç tutmak yani ayağıyla kötü yere gitmemek, eliyle kötü şey tutumamak, burnuyla kötü şeyi koklamamak, gözüyle kötü yere bakmamak, lisânıyla kötü söylememek, kulağıyla kötü şey dinlememek. Nefsinden yemek içmeği de men' etmek, bir de cinsî münâsebeti. Bu ikinci derecedir.

Üçüncü derece, havâssü'l-havâss orucudur.  Aynen böyle yemeği, içmeği cinsî münâsebeti kesip, yedi a'zâya da oruç tutturdukdan sonra, kalbine Allah ve Resûlullah muhabbetinden başka hiç bir şeyi sokmayacak. İşte bu havâssü'l-havâss orucu ki, en makbûl oruçlardan bir tânesi budur. İşte bu orucu tutanlar, mahkeme-i kübrâda hesap vermeden, defteri okunmadan, gizli olarak cennât-ı âliyâta alınacaklardır.