Otla Diken mi Lezzetli Karpuzla Şeker mi?

Son yazılarımızda kabz ve bast hâllerinden bahsetdik ama daha çok nazarî bilgiler verdik. Şimdi de bunlara canlı bir misâl vermek istiyorum. Öyle ki kabz nedir, bast nedir tam manâsıyla anlaşılsın. 

Büyük velîlerden Ebû Saîd Eb'ul-Hayr Hazretleri gençliğinde uzun uzun riyâzat yapmış hattâ bir ara çöle gitmiş, yedi yıl müddetle kendisini gören olmamış. Bu yedi sene zarfında yalnız çöl bitkilerini yiyerek hayatda kalmış. Hazret'in bu hâli halk arasında şâyi olmuş. Bundan dolayı kimilerinin Hazret-i Şeyh'e sevgisi, saygısı artmış, kimilerinin de hasedi ve buğzu. 

Aradan yıllar geçmiş, Hazret-i Şeyh yapdığı riyâzat ve mücâhedenin netîcesinde pek yüksek bir mertebeye erişmiş ve irşâd makâmına geçmiş, bendegânı çoğalmış, dergâhı dolup taşmaya başlamış. Tabii her devirde olduğu gibi ehlullahı inkâr edenler o zaman da çok, Şeyh'i tanımayan, onu küçük düşürmeye çalışan bir alay adam var.

Hazret-i Şeyh bir gün tekkesinin önünde otururken, bendegânından biri karpuz kesmiş, üzerine toz şeker serpmiş ve Hazret'e uzatmış. Oradan geçen bir adam, bu manzarayı görünce, alay etmek maksadıyla Şeyh'e laf atmış, "Şimdi yediğin şey mi güzel, yedi yıl boyunca çölde yediklerin mi, hangisi daha lezzetli?" demiş. Hazret-i Şeyh buyurmuşlar ki, "Her ikisinde de kendi vaktinin tadı vardır. Eğer vaktin bast vakti ise o zaman ot ve diken bundan daha hoşdur. Yok eğer vakit kabz vakti ise ki kabz ve bast Allah'dandır, ve istediğin şey de perdenin ötesinde ise, bu durumda şu karpuz ve şeker o dikenden daha nâhoşdur".

Hazret-i Şeyh bu inceliğe işâret ederek şöyle buyurmuşlardır : "Bizim evâilimizi gören sıddîk, evâhirimizi gören ise zındîk olmuşdur". Yani ehlullah, seyr u sülûklerinin başında çokça riyâzat ve mücâhede yaparlar. Yalnız zâhire bakıp hüküm verenler, bu hâlleri görünce, sıdk u sadâketleri artar, "Bu ne mübârek adam" filan derler. Bu mücâhedelerin netîcesinde müşâhede makâmına gelindiğinde riyâzata lüzûm kalmaz. O vakit zâhire bakanlar ve o zâtın evveliyâtını bilmeyenler, "Bu ne biçim adam, dünyâ ehli gibi yiyip içiyor, gülüp eğleniyor" diyerek inkâra giderler. Hakk'ı inkâr edene de zındîk denir.