MuzafferOzak.com (Türkçe)

Bir önceki yazımızda beyân etdiğimiz gibi, Süleyman Çelebi Hazretleri emsâlsiz eseriyle büyük bir çığır açmış ve ondan sonra gelenler arasında nice şâirler, edîbler ve ârifler ona nazîre olarak eserler kaleme almışlardır. İşte bu da onlardan biridir ve asırlar sonra zuhûr eden bir Allah dostunun, ârif-i billah vâsıl-ı ilâllah Abdullah Salahaddîn Uşşâkî Hazretlerinin eseridir. Bu mevlid-i şerîf, her biri 37 yedi beyt olan 7 kısımdan müteşekkildir. Birinci kısım, Besmele'nin fazîleti hakkında ve şerhi mâhiyetindedir. İkinci kısımda Efendimizin dünyâyı teşrîfi ve bi'seti anlatılmış, üçüncü, dördüncü, beşinci ve altıncı kısımlar İsrâ ve Mi'râc mucizelerine tahsîs edilmişdir. Altıncı kısmın sonuna doğru pek güzel nasîhatlar vardır. Eser buraya kadar mesnevî tarzındadır, yedinci kısım ise kasîde formunda olup na't-ı şerîfden ibâretdir yani Efendimizin büyüklüğü, yüceliği ve yüksek ahlâkı hakkındadır.

Nûr-ı Bismillâhirrahmânirrahîm

Perteviyle kalbim it nûr yâ Rahîm

On sekiz harfdir beher zıll-ı hurûf

On sekiz bin 'âlem içre her sunûf

Zıll-ı esrârında mahfûz-ı Hudâ

Olduğun bil olma zikrinden cüdâ

Sad hezârân eyle şükr ü hamdele

Böyledir bil işte kadr-i Besmele

İsti'âne oldu Bismillah'da "bâ"

Feyz-i rahmet matlab-ı mâ ez-Hudâ

"Sîn"inin dendânesi erre misâl

Olması kat'-ı lisân-ı ehl-i dâl

Çeşm-i "mîm"inden akıtdı lâ-yezâl

Mü'minîne zemzem-i âb-ı zülâl

"Elif"i hem mânend-i tîr-i hasm-ı dîn

Remy olur ol ez-lisân-ı mü'minîn

Hem dolayısıyla "hâ"sı nâm-ı Hakk

Zâkirînin kalbin eyler çün şafak

"Elif"-i Rahmân oldu mânend-i asâ

Sihri ibtâlde odur muciz-nümâ

Münhanî-kad olması râ misl-i mâh

Kârie Hakk'dan diler 'afv-ı günah

Gonca-veş "hâ" olması begşâde fem

Her dile virmek içün bû-yı kerem

Halka-i cennet misâli nûr-ı "nûn"

Cennete olmak içündür reh-numûn

"Elif"-i sâlis oldu çün nûr-ı kalem

Çekmek içün kârie 'afv-ı rakam

"Râ"-ı sânî misl-i kavs-i nûr-ı fer

Hasm-ı dîne tîri itmekde güzer

"Hâ"-ı sânî gonca-i bağ-ı İrem

Misk ider kâriîni ol 'ıtr-fem

"Yâ"sı itmekde nidâ-yı yâ Rahîm

Kâriînim eyle 'afv sen yâ Kerîm

"Mîm"-i sânî çeşm-i enhâr-ı cinân

Misl-i irvâ olmada her dil ez-ân

Oldu her bir noktası necm-i kavîm

İtmek içün recm-i matrûd-ı racîm

Turre-i hûran-misâl her şeddesi

Kâriîne misl-i anber neş'esi

Yümn-i her harekesiyle zü'l-celâl

Sâlikin itmez mudıllîn içre dâl

Her işe kıl Besmele'yle ibtidâ

Zikrin olsun dâimâ hamd-i Hudâ

"Fezkürûnî" emrine kıl ihtimâm

Sonra "ezkurküm" ile ol sen benâm

Kâffe-i kârında di Allah hemân

Cümleye Allah Mu'în ü Müste'ân

Şükr ü hamdi dilde vird eyle hemîn

Şükr ile ni'met olur zâid-terîn

Zikr-i Allâh ile ol subh u mesâ

Kıl salât hem ber-Muhammed Mustafâ

Eyle Allah’a tevekkül rûz u şeb

İstinâd-ı mâ-sivâyı eyle selb

Kıl Salâhî pişüvâ kârında sen

Bâ-tevekkül vahdet it dârında sen

Hakk Te'âlâ kıldı tekrîm Âdem'i

Zikrim ile geçe deyu her demi

Böyle tekrîm-i 'izz ü eltâf ile

Bâ-husûs nutk u lisân ihsân ile

Zikrini terk itmedir gaflet bize

Zikrini itmek dürür rahmet bize

Cümle mevcûdât tâ hâk u hacer

Bî-lisân iken Hudâ'yı zikr ider

Yâ ilâhî eyle merbûtu'l-lisân

Zikrin ile kulların her ân u ân

Hem salât u hem selâm ile müdâm

Olalar ber-sünnet-i Fahri'l-enâm

Besmele hürmetine kıl yâ Gafûr

Zenbimin 'afvıyla çün 'abd-i şekûr

Hatm-i Bismillah'da Rahmânu'r-Rahîm

Rahmetine müjde oldu yâ Kerîm

İsm-i a'zam hurmetiyçün muhterem

Kıl Salâhaddin kulun ey zü’l-kerem

Âdem'i halk eyledi Perverdigâr

Nûr-ı Ahmed'le cebînin tâb-dâr

Nakl idüp andan çü Havvâ alnına

Virdi zînet nûr anın pîşânına

Der tamâm-ı vakt-ı Şît doğdu ez-ân

Lem' idüp nûr anın alnında hemân

Bi't-tevârüs nûr ile her bir cebîn

Çün kamer rahşende olurdu hemîn

Vakt irişdi doğdı İdrîs çün-kamer

Bedr idüp pîşânın ol nûr ser-te-ser

Zevce-i İdrîs ol ismet-penâh

Nakl-i nûrun oldu alnı misl-i mâh

İş bu resm ile müselsel her cebîn

Eyledi Nûh'un cebînin meh-cebîn

Sonra Nûh’dan ber-teselsül şem'-ı nûr

Kıldı İbrâhim cebînin lem'-ı nûr

Kıldı İsmâîl cebînin pes ez-ân

Nûr-ı Ahmed'le müzeyyen Müste'ân

Böyle mervî hıfz-ı nûruyla müdâm

'İsmetinde oldular her subh u şâm

Âdem'in cennetde ekli dâneyi

İhtiyâr-ı lâne fânî hâneyi

Sulb-i pâkinden belirdi Mustafâ

Bi't-tevârüs olmağın nûr-ı Hudâ

Ber-teselsül Kâbe-veş ol nûr metâf

İde ide irdi tâ Abd-i Menâf

Nakl idüp andan çü nûr-ı Müctebâ

Hâşim'in pîşânın itdi pür-ziyâ

Çün olup Hâşim'den ol nûr munkalib

Ber-cebîn-i İbn-i Hâşim Muttalib

Nakl idüp andan çü Abdullâh'a nûr

Oldu pîşânında çün tâmmu'l-büdûr

Muntakil oldu çü nûr ber-Âmine

Bedr olup pîşân misl-i âyîne

Hâmil oldukda o nûr-ı Ahmed'e

Enbiyânın serveri Muhammed'e

Gördüğü her bir alâmât u nişân

Vasfa sığmaz ihtisâr itdim hemân

Âmine dir kim vakit nezdîk-ter

Oldu teşrîfi karîb Hayri'l-beşer

Saffet-i nûr çâr-gûşem inkişâf

Eyledi itdim nigâh-ı in'itâf

Cümle emlâk ile Cibrîl-i Emîn

Eyledi teşrîf ber-rûy-ı zemîn

Vâr idi indinde ânın üç 'alem

Şark u ğarb nûruyla doldu hem harem

Her 'alem zıllinde emlâk tâ-be-evc

Bahr-ı rahmet-veş ururlar idi mevc

Ez fem-i vâhid melâik es-salât

Dirler idi geldi nûr-ı kâinât

Bunca esrâr ile evim pür-sürûr

Kâid iken doğdu hod zâtında nûr

Sad-hezâran hûriyân der-dest şumû

Eylediler bâm-ı dîvardan tulû

Sözleri hep es-salât u merhabâ

Âmedî hoş yâ Muhammed Mustafâ

Öyle dirken dû-zen-i pür-müşfikâ

Âsiye Meryem be-rıfk-ı murfikâ

Geldiler oturdular ol dü-nigâr

Sanki nûr-ı âfitâb-ı tâb-dâr

Dirler idi Mustafa'nın mâderi

Matla'-ı nûrun olup ol hâveri

Ol Rebî'ulevvelin on ikisi

Mâh-ı mezkûrun düşenbe gicesi

Arkamı messeyledi bir murg-ı nûr

Pertevinden kalbime doğdu sürûr

Eyledi ol dem tulû' ol nûr-ı dîn

Gark-ı nûr oldu felekhâ vü zemîn

Çün nazar kıldım o rû-yı mâha ben

Leblerin tahrîk ider ol nûr-ten

Hakk'a tevhid iderek der ümmetî

Çekmesin ümmetlerim der mihneti

Olmak istersen hemîşe 'ıtr-fem

Es-salâtın vird idin her ân u dem

III

Leyletü’l-İsrâ'da kevneyn pür-ziyâ

Oldu nûr-ı 'arş ile arz u semâ

Kâbe kavseyn tîr-i nûrdan ber-zemîn

Remy idüp ez bâl-i Cibrîl-i Emîn

Şeb değil sünbül-furûş ez mevc-i nûr

Müşterisi ol şebin heb zülf-i hûr

Yek sevâdı sürme-i hûrân anın

Çeşm-i rûşen-dârıdır ekvân anın

Saff-ı hûrân 'ıkd-ı lü'lü'-misli heb

Oldu envâr içre rahşende o şeb

Rû-yı hâba ol gülâb-efşân idi

Kalb-i bîdâra zıyâ rahşân idi

Zîr-i zeylinde siyeh pûşdur zemîn

Tügmesin encümle zeyn itmiş hemîn

Ebr-i ter ol şeb içün pür ra'd u zâr

Hasret-i mi'râc ile hem eşk-bâr

Çâr ufuk hûn içre hûn giryendedir

Matla'ına ol şebin efgendedir

Cümle encüm çeşm-i nâzdır ol şebe

Muntazır hep matla'ı ol mehtebe

Bağladı âyîn-i istikbâl-i mâh

Ham-keşîde kadd iledir şâh-râh

Defter-i lutf-ı Utârid itdi bâz

'Âleme virdi berât-ı serfirâz

Zühre seyr-i âhenîn tâ ber-sitâr

Nağmesi lahn-ı hicâzdan kâm-kâr

Şâh-ı gerdün husrev-i rûz nûra gark

İktibâs-ı nûr ile gark tâ-be-fark

İtdi Merrîh seyfini bâz ez-ğılâf

Behr-i darb-ı gerden-i ehl-i hılâf

Sa'd-ı ekber nûr-efşân ez-cebîn

Behr-i ta'zîm-i Resûlü'l-'âlemîn

Der semâ-i seb'a hem necm-i zuhal

Ol şebe hürmet idüp her şey halal

Ol muhît-i heşt-kulzum çerh-i nûr

Der telâtum cûş u feyz-ı ber-sürûr

Cümle seyyâre sevâbit kehkeşân

Nûr-ı Fahri'l-'âlemînden şâd-mân

Ol şeb içre sûre-i nûr-ı cemâl

Ol Habîb u ol Resûl-i bî-misâl

Ümmü Hânî hânesin itmiş celîs

Hâb-ı bî-dâr ile zikr ile enîs

Ol 'ibâdet-hânede şâd-hurremi

Gonca der-halvet-serâ çün şebnemi

Secdede yâ kaddi der mevc-i rükû'

Sidre'den envâr-ı nûr itdi tulû'

Mahrem-i dergâh-ı vâcib nâgehân

Îzed'e dir yine hâcip ol zamân

İtdi 'arşdan emr-i Hakk'la ol şitâb

Eyledi müjgânını cârûb-ı bâb

Gevher-i yektâ-yı rahmet hem emîn

Nûr-ı pâkinden müzeyyen 'âlemîn

Her resûle sırr-ı mübhemden haber

Virmeğe me'mûr ol sidre-makar

Vahye me'mûr eylemiş anı Hudâ

Kudsiyân namûs-ı ekberdir ana

Âsmândan geldi diğer asmân

Gördü ta'zîmle sürüb rûyin hemân

Çün sipihri gördü seccâde be-hâk

Secde-gâhı çeşm-i nem-nâkile pâk

Virdi bi't-tazîm Emîn ana selâm

Muntazır pâyine gerdün kıl hırâm

Ser-firâzlıkla beşâret ey Resûl

Tâ be-kavseyn zâtına seyr-i vusûl

Vasl-ı râhı tutalum ey kâm-kâr

Da'vet eyler zâtını Perverdigâr

Çün nihâl-i gül sabâyile hırâm

Eyledi bin dürlü ta'zîmle kıyâm

Oldu zevkı nûr ile zâid-terîn

Misl-i gerdün meh-cebîn ol şems-i dîn

Ol tecellî tîreyi rûz eyledi

Ol şeb-i mi'râcı efrûz eyledi

Olmak istersen Habîb'e âşinâ

Vir salâtı bul anınla rûşenâ

Ender ândem isticâbetde şitâb

Eyledi ol şems-i dîn ü âfitâb

Çün zî-halvet çıkdı gördü bir burâk

Çil hezâr sâl cennet içre el-firâk

Ol cebîninde dü ismine nigâh

İderek sad aşk ile eylerdi âh

"Lâ ilâhe" ile "illâllah biri

Hem "Muhammed Resûlullah" biri

İsm-i Rahmân'a mukârin nâmını

Göreli bilmiş Habîb'in şânını

Anın içün el-firâk dirdi müdâm

Râkibim olsun diyü Fahri'l-enâm

Ol burak misl-i felek fîrûze-nûr

Vuslat-ı Fahri'r-rusülle pür-sürûr

Hırmen-i sincâb u kâkum-veş serîn

Düm-i nûrundan dü âlem hûşe-çîn

Rûyi insan rûyidir lü'lü'-sümü

Der rivâyet surh mercândır dümü

Surh-yâkut misâldir gerdeni

Dürr-i beyzâdan anın püşt ü teni

Her kavâyım zümrüd-i sebz-misâl

Halk idüp böyle sıfatla Zü'l-celâl

Ol burak mânend-i berkdir der-şitâb

Hem sitâmı misl-i nûr-ı âfitâb

Dü rikâbı der yemîn ü der yesâr

Mâh-ı nev gibi münevver tâb-dâr

Doldu envâr-ı süheyl ile Hicâz

Oldu reng ile Yemen hem ser-firâz

Misl-i kavseyndir inân çün saht-gümân

Tîr-i tîz-rev misâl eyler devân

Bî-kıyâsdır kâmın itdikçe güşâd

Her nazargâhına eyler pâ-nihâd

Ger ana âhû disem efsürde pû

Ger dîsem tâvûs ana hem ayb-cû

'Arşa âhû eylemez asla rikâ

Hem de tâvûs uçmak ile irtikâ

Urdu cennetden heman yek berk-i tâb

Şehsuvâr-ı 'âleme kıldı şitâb

Rûyini bâb-ı Resûl'e rûy-mâl

Hâkini çeşmine itdi iktihâl

Evvelâ öpdü rikâbın ol Resûl

Sanki şehden bendeye esb-i vusûl

Pâ-yı sıdkını kodu ol der-rikâb

Kıldı tenvîr ziyneti çün âfitâb

Ol Burak eylerdi şâdından hurûş

Misl-i muhtâc gence mâlik der dü-dûş

Çün Habîb itdi vedâ oldu Harem

Dîdesi zemzem misâli pür zî-nem

Mekke'den dâmen-feşân oldu hemân

Hem-reh oldu ana hadsiz kudsiyân

Seksener bin her rikâbında melek

Meş'al-i nûr ile pür-nûr çün felek

Gâşiye-dârı İsrâfil der-yemîn

Pişvâ-i pîşinde Cibrîl-i emîn

Didi İsrâfil'e şerm ile o dem

Ey be-kurb-i akdes ile muhterem

Sen mukarrebsin Cenâb-ı Hazret'e

Görmezem lâyık seni bu hizmete

Didi İsrâfil cevâbında hemân

Ey Habîb u ey Resûl-i Müste'ân

Göreli ben sâk-ı 'arşda nâmını

Fehm idüp bildüm o demde şânını

Ol zaman itdim Hudâ'dan ben niyâz

İhtirâm-ı hizmetinle imtiyâz

Va'd-ı Yezdân oldu ol dem hizmetin

Leyletü'l-İsrâ'da iş bu rü'yetin

Semt-i Aksâ'ya olup ol cilve-dâd

Enbiyânın rûhların ol kıldı şâd

Tâ'at-ı lâzımları kıldı edâ

Oldu anda hem imâm-ı enbiyâ

Ol makâmdan oldu hem dâmen-feşân

Şod mu'allakdan berî ol ez-cihân

Maksadın ise şefâ'at di müdâm

Ol Habîb'e es-salât u ve's-selâm

Oldu gerdûne revân ol tâc-ı ser

Tutdu nûrından semâlar nûr-ı fer

Âsmâna itdi arz çok imtinân

Doğdu diyu sana da nûr-ı cihân

Çarh-ı dâir geldi raksa ez-sürûr

Gördü fânûsum diyu ol böyle nûr

Çün Resûl şod 'azm-i der-evvel-semâ

Cebraîl kıldı salât içün nidâ

Kıldı Fahru'l-mürselîn'i muktedâ

Eyledi cümle melâik iktidâ