Seyr-i Sülûk Esnâsında Ortaya Çıkan Lâubâlîlik

13 Ekim 2018 tarihinde yayınlanmıştır.

Seyr-i Süluk
Bir mürşide bende olup, seyr-i sülûk eden sâliklerin bazılarında bir müddet sonra bir gevşeklik, bir gayr-i ciddîlik, bir lâubâlîlik görülür. Bu hâle düşen sâlik, ibâdetleri de masiyetleri de pek önemsememeye, bu yüzden de ibâdetleri ihmâl etmeye, günâhlardan da kaçınmamaya başlar. Büyük mürşidlerimizden Kuşadalı İbrâhîm Halveti Hazretleri, bendegânından birine gönderdiği bir mektubunda, bu lâubâlîliğin sebebi ve çâresi hakkında,  şöyle buyuruyorlar :
Âdem fi'l-hakîka 'adem me'al vücûd olmağın, kendi zeng-i 'ademin fi'l-cümle zevk evâilinde imtisâl-i evâmir ve ictinâb-ı nevâhî bu ikisi arasında fark bulamadığından lâubâlî olma zuhûr eder. Lâubâlî ola ola celâl ehline zuhûr iden "لَا يَمُوتُ فِيهَا وَلَا يَحْيى Lâ yemûtu fîhâ velâ yahyâ" sırrı zuhûr eder. Çâre imtisâlde ta'zîm, ictinâbda ihtirâm edeyim diye, velev taklîd ile olsun sa'y ve azîmet kaydında olmalıdır. Vara vara tahkîk zuhûr edeceğinden iştibâh etmeyesiniz.
Hazret, bu gevşekliğin, sâlikin, Hakk'ın emirlerine uymak ile yasaklarından kaçınmak arasında bir fark görememesinden kaynaklandığını söylüyor. Bunun sebebi de, insanın varlığının hakîkî ve zâtî olmayıp, izâfî olması ve seyr-i sülûke başlayan sâlikin, bir müddet sonra bu hakîkati yani nefsinin hakîkatde yok olduğunu hissetmeye başlamasıdır diyor. Böyle bir gevşekliğe düşen sâlik, hâlini düzeltmezse gide gide Allah'ın gadabına uğrayarak cehennem ehli hakkındaki "لَا يَمُوتُ فِيهَا وَلَا يَحْيى Lâ yemûtu fîhâ velâ yahyâ / Orada ne ölür ne de dirilir" âyeti ile beyân olunan zümreden olacağını söylüyor. Bu hâlden kurtulmanın çâresinin de, Hakk'ın emirlerine ta'zîm ederek uymak, yasaklarından kaçınmak ve her hususda azîmet yolunu tutmak olduğunu söylüyor.  Taklîd yolu ile olsa da böyle yapmak gerektiğini söylüyor. Çünkü taklîdle yapa yapa zamanla tahkîke erileceğini beyân ediyor.

Eğer sâlik, Hazret'in beyân ve ihtâr ettiği üzere bu derdin çâresine bakmazsa âkıbeti iyi olmaz. Böyle bir sâliki bekleyen tehlikeleri "Tarîkat Ehlinin Düştüğü İki Varta" başlıklı yazımızda îzâh ettiğimiz için burada tekrâr etmeye gerek görmüyoruz.


Dervîşlerin 'amelleri şerî'at-i Rahmân olur
Ef'âl ile ahvâlleri tarîkat-i Kur`ân olur
Dervîşlerin hep 'âdeti gece gündüz Hakk tâ'ati
Zâyi' etmezler sâ'ati ticâret-i Sübhân olur
Listeye geri dön