Şeytan Âbidleri Nasıl Kandırır?

Şeytan âbidleri çok kolay kandırır. Zîrâ âbid, sevâb kazanma derdindedir, cenneti arzulamakdadır, bunun için ibâdet etmekdedir. Şeytan âbide, "Bak sen ne güzel ibâdet ediyorsun, millet fısk u fücur içinde. Sen ne mübârek adamsın" filan der. Yâhud "Milletin hâli perîşan, kimse Allah'dan korkmuyor, hepsi cehennemlik bunların, sen cennete gideceksin, senin gibi müttakî adam kalmadı" filan der ve onu ucuba düşürür. Ucub ibâdetine güvenmek ve kendini beğenmekdir, Allah'ın en sevmediği sıfatlardan biridir ucub, insanı doğrudan doğruya cehenneme götürür.

Şeytan âbidi riyâya da düşürür. Çünkü nefsini ıslâh etmemiş olanlarda, beğenilme arzusu vardır, şöhret isteği vardır, insanlar beni beğensin diye düşünür bu gibi kimseler. Şeytan der ki, "Yâhu niye böyle köşene çekiliyorsun, çık ortaya, ibâdetini meydana koy, millet nasıl ibâdet ediliyormuş görsün" der. Yâhud "Çık alenî olarak ibâdet et ki, seni örnek alsınlar, milleti teşvîk etmiş olursun" filan der ve âbidi gösterişçiliğe iter. Meselâ bir hâfız efendiye, "Öyle bir Kur`ân oku ki millet kıraat nasıl yapılıyor bir görsün" der. Bir müezzin efendiye, "Sen mûsıkîye vâkıfsın, sesin de çok parlak, ezanı hep sen oku milletin kulaklarının pası silinsin" filan der. Hâsılı herkesi kendi canevinden vuracak hîleler yapar ve riyâya, sum'aya, gösterişçiliğe iter. Riyâda gizli şirk vardır, riyâ ile yapılan ameller reddolunur, riyâkârın sonu felâket olur. 

Bazı âbidleri de Şeytan başka türlü kandırır. Der ki, "Sen pek ortalarda görünme, Allah gizli ibâdet edenleri sever, bir köşeye çekil, herkes seni kûşe-i uzletde görsün. Hem böyle yaparsan ihlaslı bir kul olduğun anlaşılır, halk da sana teveccüh eder, insanlar seni sever, ne mübârek adam, dünyâdan elini eteğini çekmiş, hâzâ evliyâ derler". Bu sözler, âbidin hoşuna gider, inzivâya çekilir, kendisine bir dervîş edâsı verir, mahviyyetkâr bir hâl takınır. Bütün bunları beğenilmek arzusuyla yapdığı için riyâya düşer ve doğru cehenneme gider.