Sôfî Kelimesinin Menşei Nedir?
25 Kasım 2016 tarihinde yayınlanmıştır.
- Kendilerine örnek aldıkları "Ashâb-ı Soffa"den
- Allah katında ve O’na ubûdiyyetde ilk safda oldukları için “saff-ı evvel” terkîbindeki “saff”dan
- Tezkiye-i nefs ve tasfiye-i kalb ederek, Allah ile muamelelerini sâf hâle getirdikleri ve rûhlarını safâya erdirdikleri için "safvet"den
- Başda Hazret-i Peygamber aleyhisselâm olmak üzere ashâb-ı kirâm hazerâtının ve diğer peygamberlerin tercîh ettiği ve vaktiyle tevâzu ve mahviyyetin de remzi olan, yün elbise giydikleri için Arapçada “yün” anlamına gelen “sôf”dan
BU TABİR İLK NE ZAMAN KULLANILDI
Sôfî kelimesine Hazret-i Peygamber aleyhisselam zamanında ve ondan hemen sonraki dönemde rastlanmaz ancak "tâbi'în" zümresinin reîsi kabûl edilen ve turuk-ı aliyyenin neredeyse tamâmının silsilelerinin dayandığı zât olan Hasan-ı Basrî Hazretlerinin bu tabiri kullandığı bilinmekdedir. Sôfî kelimesi, hicri 2. asırdan sonra iyice yaygınlaşmaya başlamışdır.
YUNANCA SOPHIA-SOPHOS MES'ELESİ
Vaktiyle kelimenin kökenini, Yunanca hikmet anlamına gelen "Sophia" ya da hakîm anlamına gelen "Sophos"a bağlayanlar olduysa da Arapça üzerinde ihtisâs sâhibi batılı âlimlerin de tahkîki ile bunun mümkün olmadığı isbât edilmişdir zîrâ bu tabir müslümanların Yunan felsefesi ile tanışmasından daha önce ortaya çıkmışdır.
TASAVVUF - MUTASAVVIF
Yeri gelmişken, günümüzde "Sôfî" tabirinden çok daha yaygın olarak kullanılan "Tasavvuf" ve "Mutasavvıf" tabirleri üzerinde de duralım. "Sôfî"nin “yün giyen” anlamına geldiği kabul edilirse Arapça fiil çekimi kâidelerine göre “tasavvuf” kelimesi “yün giydi” anlamındaki “tesavvefe” fiilinin masdarı olmuş olur. "Mutasavvıf"a gelince, bu kelime ilk zamanlarda görülmez, sonraları ise "sôfî" anlamında kullanılmaya başlanmışdır.
Sôfî oldur terk ide ahlâk-ı bed
İre hem tefrîde kıla fânî sed
Sôfî oldur ki ola tecrîd der-zemîn
Tâ ki Allâh kıla halk üzre emîn