Sôfîlerin Semâ'ı

Büyük velîlerden Ebû Saîd Ebu'l- Hayr Hazretlerinin menâkıbındandır :

Hazret-i Şeyh Kâin'de bulunduğu sırada orada Muhammed Kâinî diye anılan büyük bir zât varmış. Bu zât her zaman Hazret-i Şeyh'i ziyârete gelir, davetlerde ve toplantılarda hep onunla berâber bulunurmuş. Bir gün yine bir davetde beraberlerken semâ'a kalkılmış, raks ile zikrullaha başlanmış. Bir müddet sonra ezân okunmuş, Muhammed Kâinî, "Namaz! Namaz!" diye bağırarak semâ' edenleri uyarmış. Hazret-i Şeyh, "Biz zâten namazdayız" diyerek semâ'a devâm etmişler. O hemen cemâatin arasında ayrılıp namazını kılmış, sonra geri gelip tekrar onlara katılmış. Semâ' bitince Hazret-i Şeyh, dervîşleriyle berâber namaz kılmışlar, sonra da şöyle buyurmuşlar : "Şark ile garb arasında bu zâtdan daha büyük ve daha fazîletli bir kimse yokdur ama onun sôfîlikle bir kıl kadar alâkası yokdur".

Bu menkıbede büyük dersler vardır. Vecd ile yapılan semâ', mi'râc-ı manevîdir. Huşû ile kılınan namaz da öyledir. Bu yüzden sôfîler vecd ile yapılan zikrullahı namazdan farklı görmezler. Bu demek değildir ki, onlar namazı ihmâl ederler. Elbette namazlarını da kılarlar, hem de huşû' ve hudû' ile kılarlar. Pek çok kişi ise namaz kıldığı hâlde mi'râc zevkini bulamaz. Bu gibi kimselerin semâ'daki zevki anlamaları elbette muhâldir. Menkıbedeki zât, her ne kadar âbid ve fâdıl bir kisme olsa da, bu irfândan nasîbi olmadığı için semâ'ı bırakıp namaza koşmuşdur. Dikkat ederseniz Hazret-i Şeyh de ona mâni' olmamışdır, "Gitme, kal" dememişdir. Zîrâ aynı meclisde oldukları hâlde onda bu zikretdiğimiz hâlet yokdur.

Hazret-i Şeyh'in ezân okunduğunda semâ'ı kesmemesi, şerîâta aykırı da değildir. Zîrâ semâ', gazânın remzidir. Nasıl ki gazâ meydânındaki kumandan namaz vakti girer girmez cengi kesmiyor, askerlerini sevk ve idâre ederek kelle koltukda savaşa devâm ediyorsa, Zikir meydânındaki şeyh de ezân okunur okunmaz zikri kesmez, aşk u şevk ile zikrullaha devâm eder.