Sûfî mi Sôfî mi?
20 Kasım 2016 tarihinde yayınlanmıştır.
 |
| Türkçe'nin en iyi sözlüklerden biri kabûl edilen Redhouse'da "Sôfî" |
Bazı kelimeler vardır ki, artık bir alem olmuşdur. Bu kelimeleri ne yapıp edip mutlaka bozmadan muhâfaza etmek lâzımdır yoksa medlûllerini de müştaklarını da kelimenin mûsıkîsini de fedâ etmiş oluruz. Bunlardan biri de uzun zamandır nâ-ehillerin dillerinde ve kalemlerinde tahrîfe uğrayan "ﺻﻮﻓﻰ SÔFÎ" kelimesidir. Haydi tasavvufu bilmeyen, sırf müşteri çekmek için tasavvufla ilgilenen bazı nev-zuhûr yazar-çizer takımını bir kenara bırakalım ama ya tasavvufla ilmî olarak meşgûl olan akademisyenlere ne demeli? İmâm böyle yaparsa, cemaat ne yapsın. Bir "SÛFÎ" lafıdır almış başını gidiyor.
Herşeyden önce, "SÔFÎ" kelimesi "ﺹ SAD" harfi ile yazılır ve "ﺹ SAD" kalın okunan bir harfdir. "SÛFÎ" okunması için "ﺱ SİN" ile yazılması gerekir.
İkincisi, kelimenin kökü ister yün anlamındaki "ﺻﻮﻒ SOF"dan gelsin ister ma'nevî temizlik, arılık anlamındaki "ﺻﻔﻮﺕ SAFVET"den gelsin, ister Ashâb-ı Suffe'ye atfen "ﺻﻔّﻪ SUFFE" den gelsin mes'ele değişmez.
Üçüncüsü, bizzât kendileri sôfî olan bazı zevâtın eserleri ve sohbetleri elimizdedir. Onlar bu kelimeyi hep "SÔFÎ" olarak kullanmışlardır.
Dördüncüsü, meşk usûlü ile nesilden nesile intikâl eden sayısız ilâhi, durak ve diğer besteli eserlerde de kelime bu şekildedir.
Bir de şu var, "SÔFÎ" ile aynı şekilde yazılan "SOFU" kelimesinin "o" harfi ile telaffuz edilmesine kimse itiraz etmiyor, yün ma'nâsına gelen "SOF"a niye "SUF" denmiyor diye kimse sormuyor, ama iş "SÔFÎ"ye gelince nedense herkes bir şaşırıyor.
Daha da bir çok delîl sayılabilir ama lüzûm yok.
Yukarıdaki fotoğrafı ibret olsun diye koydum. 19. asırda bizim lisânımız üzerinde ciddi çalışmalar yaparak ölümsüz bir eser ortaya koyan ve hizmetlerine karşılık pâdişah nişânı ile taltîf edilmiş olan bir İngiliz'in hazırladığı ve bugün kısaca Redhouse diye bilinen ve ehlince Türkçe'nin en iyi sözlüklerinden biri olarak kabûl edilen o meşhûr sözlükdeki "ﺻﻮﻓﻰ" maddesinin fotoğrafıdır bu.
Kâlem âh ider ağlar mürekkeb
Beni nâdân eline verme yâ Rab