Tarîkat Lisânında Bacı

"Bâc ﺑﺎﺝ" lafzı, fi'l-asl Fârisîdir, yâ-yı muhaffefe ile Fârisî ism-i mensûbdur. Derbend ve mahûf olan mahallere taraf-ı vâlîden kutta-i tarîkden hıfz için âdemler nasb ve ta'yîn olunup, gelip giden yolcular kendi rızâlarıyla ol âdemlere sıla olarak verdikleri câizenin ismi "bâc"dır. Tarîkatda bir şeyh müteehhil olmamış olsa, kendi sâliklerini akabe-i nefsâniyyenin bazısından geçiremez. Müteehhil oldukda, ol akabâtdan geçirip tahlîse vesîle olduğu için zevce-i şeyhe "bacı" tesmiye olunur, hıfza menûb ve câizeye şâyeste olduğu için. Bundan başka, muhibbe olanlara tesmiye-i mecâzîdir ve ol hâli bulmağa rağbete vesîledir.