Tarîkatin Faydası Nedir?

İsmâil Hakkı Bursevî Hazretleri Tamâmü'l-Feyz nâmındaki eserinde buyuruyorlar ki :

Tarîkatin faydası, mecâzî vücûddan çıkıp hakîkî vücûda vâsıl olmakdır. "Tarîkatin bundan başka bir faydası var mıdır?" dersen, şöyle derim. Meşhûr bir darb-ı mesel var, "Avların hepsi yaban eşeğinin karnındadır" denir. Bu böyledir çünkü tevhîd-i hakîkî, seni nasıl vücûd-i hakîkî sâhibine ulaştırıyorsa aynı şekilde seni mutlak rahmete de ulaştırır. Çünkü bu durumda nefsin gadaba uğramış olmakdan kurtulmuş olur ve aynı zamanda sûrî zenginlik de hâsıl olmuş olur. Zira sûrî zenginlik rahmetin, fakîrlik ise gadabın eseridir. Yine böyle bir kişi, insanların eziyetinden ötürü incinmekden de kurtulmuş olur. Çünkü her âyînedeki cemâl-i hakîkî müşâhedesinden ve fâil-i mutlak nüshasından olan her te'sîrin mütala'asından gâib olmaz. Bu durumda, "Halkın lisânı, Hakk'ın lisanıdır" sözünün sırrı ortaya çıkar. Bu ma'nâ ve bu ma'nâya ulaşmak, insanların ve hatta sâliklerin yokluğunu çekdikleri bir şeydir. İncinme ise büyük bir belâdır. Bunun tedâvisi ancak tevhîd ile mümkündür. Yine bu belâ, ancak kalbin gayb ve tecrîd 'âlemiyle alâkası netîcesinde ortadan kalkar. Ellerini kesen kadınlar, bir yaradılmışı gördükleri hâlde acıyı hissetmemişlerdir. Bu böyle iken, cemâl-i ezelîye âid şühûd denizinde müstağrak olanın hâline ne dersin? Böyle bir kimse elem duymakdan ve incinmekden nasıl uzak olmaz? Sana gereken, bu zevki bulmakdır. Şübhesiz her belâ, eksiklikdendir. Tarîkatin şartlarını terk etmekden sakın ki tevfîk-i ilâhîden ve makâm-ı tahkîke  erişmekden mahrûm olmayasın.