Tasavvuf Ahlâkdır

Seyyidü't-Tâife Cüneyd-i Bağdâdî Hazretleri buyurmuşlar ki :

Tasavvuf, ahlâkdır. Ahlâkça senden fazîletli olan, tasavvufça da fazîletli olur.

Cüneyd-i Bağdâdî Hazretlerinin bu sözü, tasavvufun en özlü, en vecîz tariflerinden biridir. Tasavvuf haklkında yazılan çizilen ne varsa, hepsi de bu özlü sözün îzâhı ve şerhi gibidir. Burada ahlâkdan murâd, ahlâkullahdır yani Hakk'ın sıfatlarıdır. Tasavvuf, nefsin sıfatlarından soyunup Hakk'ın sıfatlarına bürünmekdir de diyebiliriz. Meselâ Allah cömerddir, kul cömert olursa, Hakk'ın sıfatına bürünmüş olur. Meselâ Allah kerîmdir, ihsânını karşılıksız yapar, her kim ki kerem sâhibidir, Hakk'ın sıfatıyla sıfatlanmışdır. Allah halîmdir, sabûrdur, settârdar, gaffârdır, rahîmdir. Kim ki bu sıfatlara mâlikdir, yani kendisine kötülük yapanlara karşı sabırlı, affedici, müsamahakar, ayıpları örtücü, kusurları gizleyici olursa Hakk'ın ahlâkıyla ahlâklanmış olur. Gerisini de siz kıyâs edin.