Tövbenin Şartları
1 Haziran 2022 tarihinde yayınlanmıştır.
Büyük mürşidlerimizden Şemseddîn Sıvâsî Hazretleri makbûl bir tövbenin şartlarını şöyle beyân etmişlerdir :
Çün ihlâs ile tâib ola bende
Günah kalmaz gider cân u bedende
Eğer bir kul ihlâs ile tövbe ederse, yani tövbesinde samîmî ise, bütün günahları silinir, affolunur. Tövbede samîmiyetin alâmeti ise, o günahı işlediğine gerçekden pişman olmak ve bir daha yapmamağa azm u kasd etmekdir.
Günah her ne ola ednâ ve ekber
Olur tevbeyle mecmû'u mükeffer
İnsnan ne günah işlemiş olursa olsun, ister küçük ister büyük, hepsinin de keffâreti tövbedir. Yani tövbe ile bütün günahlar temizlenir. Hiç bir günah yokdur ki Allah affetmesin.
Velî her bir suçun bir tevbesi var
Kulak tutar isen nakl edem ahbâr
Her günahın bir tövbesi vardır, eğer dinlersen sana bunları bir bir haber vereyim. Tövbe, günahın cinsine göre yapılmalıdır ki makbûl olabilsin.
'İlim çünki 'amelden oldu akdem
Diyem esnâf-ı 'ısyânı mukaddem
Kılasın tâ ona göre tedârik
Ki demişdir onu sâhib-medârik
Mâdem ki bilmek amel etmekden önce gelir, öyleyse evvelâ günahın çeşitlerini söyleyeyim. Günahın kaç çeşit olduğunu bileceksin ki tövbeyi de ona göre yapasın.
Hukûkullâh ise bilgil günâhın
Peşîmân ol semâya çıksın âhın
Eğer işlediğin günah Allah ile kul arasında kalan günahlardan ise, meselâ içki içmek gibi bir günahsa, bunun tövbesi günâhına nâdim olup, göz yaşı dökmek, ağlayıp inleyip Allah'dan afv u mağfiret taleb etmekdir.
Dil istiğfâr ede kalbin nedâmet
Ki tâ görmeyesin ondan garâmet
Dilinde istiğfâr, kalbinde de pişmanlık olmalı ki o günahdan bir zarar görmeyesin, Allah tövbeni kabûl etsin.
Şarâb içseydi yâ kizb ile fahşâ
Ol ikiyle olur bu ikisi lâ
İçki içen, yalan konuşan, kötü sözler söyleyen kişinin tövbesi böyle olur. Yani Allah'dan afv u mağfiret dilemek ve yapdığına pişmân olmakla bu gibi günahlar affolunur.
'İbâdet terki ise ger cerîme
Bu üçdür ona tevbe kıl 'azîme
Dil istiğfâr ede kalbin peşîmân
Üçüncü bu kazâsın ede ey cân
Salâtın terki gibi cümleden bir
Bu üçdür ona tevbe eyle tedbîr
Eğer işlenen günah, ibâdetleri terk etmek şeklinde ise yalnız istiğfar ve pişmanlık yetmez, o ibâdetleri kazâ etmek de gerekir. Meselâ namazı terk etmiş olan kimse, tövbe edeceği zaman, hem istiğfar etmeli, hem yapdığına pişmân olmalı hem de kılmadığı namazları kazâ etmelidir. Yalnız estağfirullah diyerek ve pişmanlık gözyaşı dökerek bu günâhın vebâlinden kurtulamaz.
Hukûk-ı 'abd ise sende habâset
Gerekdir ona istiğfâr nedâmet
Üçüncü redd edesin yâhud irzâ
Bu üç olmasa tevbe olmaz aslâ
Eğer günah kul hakkına girmek şeklinde ise, bunun tövbesi için de üç şart vardır. Birincisi istiğfar yani Allah'dan afv u mağfiret dilemek, pişmanlık yani o günahı işlediğine nâdim olarak bir daha işlememeğe azm u kasd etmek, bir de hakkına tecâvüz edilen kişinin rızâsını almak. Meselâ hırsız tövbe edecekse, yalnız istiğfarla ve pişmanlıkla yetinemez, aynı zamanda çaldığı malı tazmin etmeli, hak sâhiblerine haklarını vermeli, rızâlarını almalıdır. Hak sâhibleri haklarını helâl etmedikçe tövbesi makbûl olmaz. Gıybet gibi, iftirâ gibi, vurma kırma gibi başkalarının hak ve hukûkunu alâkadar eden bütün günahlar için hak sâhiblerinden helallık almak şartdır.
Şemseddîn Sıvâsî
Kuddise Sırruh