14 Kasım 2021 tarihinde yayınlanmıştır.
Türkçemize Farsçadan geçen bu kelime, çok benimsenmiş ve zaman içinde anlam genişlemesine uğramış ve bu kelimeyle pek çok tabirler, terkîbler, deyimler meydana getirilmişdir. Lugâtde, arkadaş, kendisine güvenilen kimse, sevilen kimse, enîs ma'nâsına gelen dost, mecâzen sevgili, yâr ma'nâsına kullanılır. Ehlullah hazerâtının sık sık kullandıkları bu kelime Allah'a, Hazret-i Peygamber'e, yâhud mürşide işâret eder.
Türkçemizde dost ile yapılan bazı terkîb ve deyimleri zikredelim :
- Dost canlısı : Dostluk hisleri kuvvetli olan, insanlarla çabuk kaynaşan kişi
- Dostça, dostâne : Arkadaşça, dosta yakışır şekilde
- Dostluk : Arkadaşlık, samimiyet, ahbâblık
- Dost-düşman : Herkes
- Dost var düşman var : Herkesin dost olmayacağını düşünüp ihtiyatlı hareket etmek gerekir manâsına.
- Dost kazığı : Dost görünen kimseden görülen zarar, ihânet
- Dosta düşmana karşı : Herkese karşı, açık olarak, alenî
- Dostlar alışverişde görsün : Gösteriş için
- Dostlar başına : Bir şeyin iyi ve güzel olduğunu ifâde etmek için söylenir.
- Dostlar başından ırak : Bir şeyin kötü ve zararlı olduğunu ifâde etmek için söylenir.
- Dostlar şehîd biz gâzî : Zor olanı başkasına yaptırıp nimetinden kendi istifa etmek isteyen insanlar hakkında kullanılır.
- Dostunu düşmanını bilmek : Etrafındakileri tanımak
- Dostum! : Yakınlık bildiren bir hitâb şeklidir. Azîz Dostum şeklinde de kullanılır.
- Dostluk başka alışveriş başka : Ticarete, alışverişle dostluğu karıştırmamak gerek manasına söylenir.
- Dostluk kantarla alışveriş miskalle : İş ayrı dostluk ayrı.
- Söyleme sırrını dostuna o da söyler dostuna : Sır saklama tavsiyesidir.
- Dost başa düşman ayağa bakar : Dostlar kıyâfete, dış görünüşe bakmaz, ayıp aramaz, yabancılar dış görünüşe önem verir, kusur arar.
- Dost kara günde belli olur : Gerçek dost zor zamanlarda belli olur.
- Dost acı söyler : İki manaya gelir. Biri gerçek dost acı da olsa gerçeği söyler. İkincisi arkadaşın eleştirisi insana acı gelir.
- Dost istersen Allah yeter : Allah'dan başka dost yokdur.
Dost odur ki sana doğrusun diyen
Dost değildir sana doğrusun diyen