Yâ Rab Bize İhsân Et Vuslat Yolunu Göster
25 Mart 2017 tarihinde yayınlanmıştır.
NUTK-İ ŞERÎF
Yâ Rab bize ihsân et vuslat yolunu göster
Sûretde koma cân et 'uzlet yolunu göster
Eyledi hevâ gâret oldu işimiz 'âdet
Dergâhın ulu gâyet kudret yolunu göster
Nefsimi hevâdan kes kalbimi riyâdan kes
Meylimi sivâdan kes halvet yolunu göster
Cândan sana tâlib kıl her tâ'ate râgıb kıl
Bir pîre musâhib kıl hizmet yolunu göster
Ta'lîm edip esmâyı bildir bize eşyâyı
Duymaya "ev ednâ"yı hikmet yolunu göster
Hâr içre biter gülzâr zâr içre doğar envâr
Her şeyde tecellîn vâr rü'yet yolunu göster
Şu kim ola vuslatda halvet bula celvetde
Bu Mısrî’ye kesretde vahdet yolunu göster
Niyâzî Mısrî
Kuddise Sırruh
ÎZÂH
Niyâzî Mısrî Hazretlerinin münâcât şeklindeki bu nutk-i şerîfi aslında sâlikleri irşâd içindir...Hazret'in bu mürşidâne nutk-i şerîfini, aklımızın erdiği, dilimizin döndüğü kadar îzâh etmeğe çalışalım.
Yâ Rab bize ihsân et vuslat yolunu göster
Sûretde koma cân et uzlet yolunu göster
Daha ilk mısrada, vuslat yolunun, ancak ve ancak Hakk'ın lutuf ve ihsânı ile bulunabileceğine dikkat çekilmişdir zîrâ insan ne kadar gayret gösterirse göstersin Allah murâd etmezse, Hakk'a kurbiyyet mümkün olmaz.
İkinci mısradaki uzlet, Hakk'dan gayrı her şeyi kalbden söküp atmak ma'nâsındadır ki Hakk'a vuslat ancak böyle mümkün olur..."Sûretde koma cân et" buyurmasının hikmeti ise, tarîkat-ı aliyyenin gâyesi olan esmâdan müsemmâya, kelimeden ma'nâya vâsıl olmaya işâretdir.
Eyledi hevâ gâret oldu işimiz âdet
Dergâhın ulu gâyet kudret yolunu göster
Nefsinin hevâsına uyan kişi tahkîke eremez ve yapıp-ettikleri hep taklîdden ibâret olur...Maalesef birçokları bu mertebede kalmışdır...Bu gibiler için tarîkat-ı aliyye, sâdece merâsimler, şekiller ve kıyâfetlerden ibâretdir..Bu gibi kişiler, ancak Hakk'ın lutfu ile doğru yolu bulabilir...
Nefsimi hevâdan kes kalbimi riyâdan kes
Meylimi sivâdan kes halvet yolunu göster
Nefsin hevâsından kurtulmadan, kalbden riyâyı söküp atmadan, gönülden dünyâ muhabbetini çıkarmadan vuslata erilmez...Bunlardan kurtulmanın yolu da gerek sûrî gerek ma'nevî ma'nasıyla halvetdir...Sûrî mâ'nâsıyla halvet, karanlık ve dar bir yerde, sadece ayakda kalabilecek kadar yemek-içmek ve yalnız cemaatle namaz kılmak için halkın arasına karışmak şartıyla, devamlı zikrullah ile meşgûl olmak demekdir...Ma'nevî ma'nasıyla halvet ise, halkın içinde iken bile Hakk'ı hiç unutmamak demekdir.
Nefsin hevâsından kurtulmadan, kalbden riyâyı söküp atmadan, gönülden dünyâ muhabbetini çıkarmadan vuslata erilmez...Bunlardan kurtulmanın yolu da gerek sûrî gerek ma'nevî ma'nasıyla halvetdir...Sûrî mâ'nâsıyla halvet, karanlık ve dar bir yerde, sadece ayakda kalabilecek kadar yemek-içmek ve yalnız cemaatle namaz kılmak için halkın arasına karışmak şartıyla, devamlı zikrullah ile meşgûl olmak demekdir...Ma'nevî ma'nasıyla halvet ise, halkın içinde iken bile Hakk'ı hiç unutmamak demekdir.
Cândan sana tâlib kıl her tâ'ate râgıb kıl
Bir pîre musâhib kıl hizmet yolunu göster
Tarîkat-ı aliyyenin esâsı, Allah'a seve seve ibâdet etmek ve bunun bir tezâhürü olarak farzlardan başka bir çok ibâdetlerle Allah'a yaklaşmak üzerine kuruludur...Her çetin yol gibi, Allah'a giden yolda da bir rehber lâzımdır ki bu rehbere tarîkat-ı aliyye lisânında şeyh, mürşid veyâ pîr denir...Böyle bir mürşide bende olup Allah yolunda hizmet etmeden de vuslat yolunu bulmak mümkün olmaz.
Ta’lîm edip esmâyı bildir bize eşyâyı
Duymaya “ev ednâ”yı hikmet yolunu göster
Tarîkat-ı aliyyede seyr-i sülûk esmâ üzerine binâ edilmişdir...Mürşidin vereceği ders Allah'ın isimlerinden bazılarının belli adedlerde zikredilmesi esâsına dayanır ancak bu esmâdan maksad müsemmâyı yani isimlerin sâhibini bulmakdır...Bu da önce o isimlerin mahlûkât üzerindeki tecellîlerini görmekle olur...Bu sûretle önce tevhîd-i ef'âl, sonra tevhîd-i sıfat en sonunda da tevhîd-i zât müyesser olur.
Tarîkat-ı aliyyede seyr-i sülûk esmâ üzerine binâ edilmişdir...Mürşidin vereceği ders Allah'ın isimlerinden bazılarının belli adedlerde zikredilmesi esâsına dayanır ancak bu esmâdan maksad müsemmâyı yani isimlerin sâhibini bulmakdır...Bu da önce o isimlerin mahlûkât üzerindeki tecellîlerini görmekle olur...Bu sûretle önce tevhîd-i ef'âl, sonra tevhîd-i sıfat en sonunda da tevhîd-i zât müyesser olur.
Hâr içre biter gülzâr zâr içre doğar envâr
Her şeyde tecellîn vâr rü’yet yolunu göster
Mahlûkât üzerinde Cenâb-ı Hakk'ın tecellîlerini müşâhede edebilenler, celâl içre cemâl tecellîlerini görür...Gül ile diken yanyanadır, hasretle ağlayan âşık vuslatla sevinir...Cemâli celâlinden ayrı değildir...Görebilene, bütün tecellîler hep O'nu gösterir.
Mahlûkât üzerinde Cenâb-ı Hakk'ın tecellîlerini müşâhede edebilenler, celâl içre cemâl tecellîlerini görür...Gül ile diken yanyanadır, hasretle ağlayan âşık vuslatla sevinir...Cemâli celâlinden ayrı değildir...Görebilene, bütün tecellîler hep O'nu gösterir.
Şu kim ola vuslatda halvet bula celvetde
Bu Mısrî’ye kesretde vahdet yolunu göster
Vuslata erenler, halk içinde de olsalar, dâimâ Allah ile berâberdirler...Zâten maksad, kesret îçinde vahdeti müşâhede edebilmekdir.